Screenshots van nepaccounts van CNN op Twitter circuleren in verschillende talen en wekken de indruk dat de nieuwszender de dood van dezelfde Amerikaan tweemaal vermeld heeft; eerst in Afghanistan en later in Oekraïne. De Twitteraccounts zijn inmiddels al opgeschort en CNN bevestigt dat het niets met de accounts te maken heeft. Bovendien is de man op de foto een actieve streamer van videogames die in het verleden vaker het slachtoffer was van soortgelijke verzonnen berichten.
“Hoeveel pech kun je hebben als CNN reporter. Eerst word je vermoord door de Taliban en nog geen half jaar later sterf je in de Oekraïne”, luidt dit Facebookbericht van 26 februari 2022 dat 60 keer werd gedeeld.
Screenshot van een van de misleidende berichten op Facebook, vastgelegd op 1 maart 2022Het Facebookbericht toont screenshots van twee tweets, beide met dezelfde foto van een man. Een tweet door het Twitteraccount “@CNNafghan”, beweert dat “CNN-journalist Bernie Gores” werd “geëxecuteerd in Kabul door Taliban-soldaten”. De andere tweet door het Twitteraccount “@CNNUKR” beweert dat de foto de Amerikaanse activist “Bernie Gores” toont die werd gedood door “een landmijn die is geplant door Rusland gesteunde separatisten”.
Gebruikers op Facebook lijken te geloven dat de tweets zijn gepubliceerd door officiële Twitteraccounts van CNN en dat ze bewijzen dat de Amerikaanse nieuwzender het publiek bedriegt. “Leuk geprobeerd nepnieuws CNN”, valt bijvoorbeeld te lezen in dit Facebookbericht.
Maar de Twitteraccounts in de screenshots deden zich voor als de zender en zijn sindsdien opgeschort. De man op de foto blijkt een Youtuber en gamestreamer te zijn genaamd Jordie Jordan, een terugkerend doelwit van online intimidatie. Hij was online actief na deze valse berichten.
De screenshots worden in berichten in verschillende talen verspreid, waaronder in het Duits, Spaans en Hongaars.
CNN bevestigt dat Twitteraccounts niet echt waren
De tweet met de bewering over Afghanistan circuleert sinds augustus 2021 en werd al ontkracht in verschillende andere factchecks, zoals door Reuters en PolitiFact.
Het Twitteraccount “@CNNafghan” dat de onjuiste tweet plaatste, is sindsdien opgeschort met het bericht “Twitter schort accounts op die de Twitterregels schenden.”
Met behulp van de tool WaybackMachine kunnen we gearchiveerde screenshots van het account zien toen het nog actief was. Ze tonen aan dat het account is aangemaakt in mei 2021 en dat het 6 tweets en 132 volgers had kort voordat het werd opgeschort. Het was niet een geverifieerd account.
Echte nieuwsaccounts die verbonden zijn aan CNN – zoals hieronder te zien is – hebben een blauw vinkje om aan te geven dat het geverifieerde accounts zijn. Ze hebben allen miljoenen volgers.
Het Twitteraccount van CNN International (links) en verschillende officiële CNN-Twitteraccounts met blauwe verificatietekens (rechts), vastgelegd op 28 februari 2022Evenzo is het account “@CNNUKR”, dat verantwoordelijk is voor de tweet aan de linkerkant van de foto die op Facebook wordt verspreid, ook opgeschort. Een recent screenshot van het Twitteraccount toont aan dat de misleidende tweet werd geplaatst op 23 februari 2022. Twee dagen eerder kondigde Poetin aan dat het troepen stuurt naar de Pro-Russische en afvallige regio’s in Oost-Oekraïne, wat later de opmaat naar een grootschalige invasie van het land bleek te zijn.
Meer dan 350 burgers zijn gedood in het huidige conflict en ruim een half miljoen Oekraïners zijn gevlucht volgens Kiev op 1 maart 2022.
“@CNNUKR” had volgens het meest recente screenshot op 25 februari 2022 129 volgers en was ook niet geverifieerd. Net als het andere nep-Twitteraccount publiceerde het enkele links naar echte CNN-artikelen, in een schijnbare poging om echt te lijken, vóór het een verzonnen bericht publiceerde over het Amerikaanse slachtoffer, dat geen links bevat.
Op 28 februari 2022 bevestigde de vice-president van CNN International Communications, Jonathan Hawkins, tegen AFP dat de Twitteraccounts van de misleidende screenshots “geen officiële CNN-accounts zijn”.
De man op de foto is een gamestreamer en is nog steeds online actief
Zoals wordt opgemerkt in andere factchecks is de man op de foto een zogenaamde gamestreamer en Youtuber genaamd Jordie Jordan. Op basis van de video’s op het geverifieerde YouTube-kanaal van Jordan kan worden opgemaakt dat hij inderdaad de man is in de misleidende screenshots.
Screenshot van een van de misleidende tweets (links) en een screenshot van een video op het officiële YouTube-kanaal van Jordie Jordan op 9 februari 2022 (rechts), vastgelegd op 28 februari 2022De foto in de misleidende screenshots is ook te vinden op Jordan’s Wikitubia-pagina. Op de openbare biografiepagina staat dat Jordan het onderwerp is geweest van verschillende controverses en een terugkerend doelwit is van online intimidatie.
Hij werd ook onterecht als vermist opgegeven tijdens de explosie in Beiroet in 2020. Enkele volgers vroegen hem onlangs naar de laatste valse berichten over zijn dood onder een video op zijn YouTube-account, geupload op 27 februari 2022, dagen na zijn zogenaamde dood. Jordan reageerde niet op deze vragen, hoewel zijn account nog steeds video’s op YouTube plaatst.
Het verspreiden van valse beweringen over online persoonlijkheden die verband houden met wereldwijde nieuwsgebeurtenissen is geen nieuwe methode van online intimidatie. AFP heeft soortgelijke beweringen in het Duits ontkracht over een Duitse Youtuber die onterecht werd gepresenteerd als een gezochte moordenaar.
Eerder verifieerde AFP deze video’s die zogenaamd het huidige conflict in Oekraïne vastleggen.
