Een video van slechte kwaliteit van een reclamebord voor fondsenwerving met de Oekraïense president Volodymyr Zelensky die via zijn neusgaten bankbiljetten kan inhaleren, wordt sinds begin april 2023 gedeeld in vele talen, waaronder Nederlands, Engels, Spaans, Frans, Roemeens, Duits en Bulgaars.
Oekraïne
In de posts worden in verschillende talen, waaronder Nederlands, Frans, Engels en Grieks, dezelfde soorten onjuiste beweringen gedeeld samen met een afbeelding van het beroemde schilderij van Van Eyck uit 1434. Sommige gebruikers beweerden onjuist dat het schilderij al was weggehaald en anderen beweren dat het in de toekomst zou worden verwijderd. In sommige afbeeldingen in de posts zat een roze pijl die naar het gezicht van de mannelijke figuur wees.
Miljoenen mensen zijn uit Oekraïne gevlucht sinds de Russische inval in februari 2022. Toch beweren gebruikers op sociale netwerken dat de Oekraïense oorlog niet echt is en slechts in scène is gezet door de media. Om deze valse bewering te staven, gebruiken ze videobeelden van een film die zich in Letland afspeelt. Daar is een korte film gemaakt, geen nieuwsbericht. De oorlog in Oekraïne wordt ondersteund door talloze onafhankelijk geproduceerde verslagen.
De video, die wordt gedeeld met een tekst die beledigend is voor Oekraïne, is kennelijk opgenomen vanaf een dashboardcamera. We zien een militair SUV-voertuig met een Oekraïense vlag en een oud Duits militair symbool, een bestuurder aan de kant zetten op een lege landweg. Een gewapende man in militair uniform loopt naar het voertuig met de dashboardcamera en berispt de bestuurder omdat hij een militair konvooi heeft ingehaald. We horen de stem van een vrouw die in het Russisch antwoordt; de soldaat scheldt haar uit en beveelt haar de officiële Oekraïense taal te gebruiken in plaats van het Russisch. De soldaat keert terug naar zijn voertuig en vuurt herhaaldelijk met zijn geweer. De vrouw klinkt gealarmeerd en bang, en een baby huilt.
“Zelensky wil dat zoons & dochters van NAVO-landen, dus ook van Nederland, naar Oekraïne worden gestuurd om te VECHTEN & te STERVEN!,” aldus een tweet van 2 maart 2023.
“Poolse media namen per ongeluk #Zelevnsky’s dubbelganger op toen ze verslag deden van #Biden’s bezoek aan Kiev”, luidt deze Twitterpost van 25 februari 2023, die sindsdien meer dan 190 keer is gedeeld.
“‘Biden’ arriveerde in Polen en ging op z’n bakkes”, zegt een tweet op 21 februari die de video deelt, die iemand laat zien vallen van de vliegtuigtrap aan de achterkant van het toestel.
Internetgebruikers hebben tientallen keren een foto gedeeld waarop Joe Biden te zien zou zijn die zijn hand op de billen van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky legt. In het Nederlands werd de gemanipuleerde foto vooral eind december op Twitter en Facebook geplaatst.
Een video van min of meer 30 seconden, gekoppeld aan berichten waarin ten onrechte wordt beweerd dat Poolse mensen naar Duitsland vluchten na dat ze te weten kwamen dat 200 duizend mensen zouden worden opgeroepen voor militaire oefeningen, werd in december tientallen keren gedeeld en werd tienduizenden keren op sociale media bekeken.
Tientallen gebruikers hebben een video gedeeld van een uitbundig verlichte kerstboom met de tekst “Kiev 2022”, waarbij op de post uit Facebook in het Nederlands een regel tekst toegevoegd werd: “Die zaten toch zonder stroom ???”. Een soortgelijke bewering met dezelfde beelden werd ook in het Duits gedeeld.