Deze video toont een bierfeest in Italië, geen boerenprotest

Een video van een bierfestival is duizenden keren gedeeld in verschillende talen met misleidende beweringen dat het protesterende Italiaanse boeren toont. Hoewel er recentelijk enkele boerenprotesten zijn geweest in Zuid-Italië, laat de video die online circuleert dat niet zien: het toont een festival gewijd aan landbouw en bier, georganiseerd in juli 2022 in een klein stadje in de regio Piëmont in het noordwesten van Italië.

“Italiaanse boeren demonstreren in Piemonte”, luidt de omschrijving van dit bericht op Twitter van 29 juli 2022 met een 12 seconden durende video dat ruim 640 keer werd gedeeld. In de video zien we twee verschillende fragmenten, overdag en in het donker gefilmd vanuit de lucht, van tientallen naast elkaar geparkeerde tractoren die luid lijken toeteren.

Volgens een van de reacties gaat het om een protest “tegen de hoge benzinekosten”. Een soortgelijke bewering werd verspreid in Franse en Servische berichten, volgens welke het zou gaan om een protest tegen inflatie.

De video circuleert ook op Facebook met de bewering dat het gaat om verzet tegen klimaatdoelstellingen, waarbij we ook extra beelden zien van trekkers in het donker, gefilmd vanaf de grond.

De berichten op sociale media circuleren in een tijd waarin inflatie in de eurozone records brak, tot wel 8,9% in juli. Italië blijft niet gespaard van deze harde stijging: de Italiaanse regering kondigde op donderdag 4 augustus een nieuw pakket maatregelen aan van 17 miljard euro, grotendeels bedoeld om de schok van de sterk stijgende energieprijzen voor huishoudens en bedrijven op te vangen.

Daarnaast is er internationaal veel aandacht voor de boerenprotesten in Nederland, die zich verzetten tegen strenge maatregelen om de stikstofuitstoot van de landbouw te reduceren.

Hoewel Italiaanse boeren de afgelopen weken ook verschillende protesten hebben gehouden, hebben deze beelden op sociale media hier niets mee te maken, blijkt uit onderzoek van AFP. In werkelijkheid zien we een “bier- en tractorfestival” in een kleine stad in het noordwesten van Italië.

“Tractor Beer Fest”

Een Italiaanse zoekopdracht op Google naar trekkers in Piëmont leidt ons naar een evenement, omschreven in de Italiaanse pers.

De online krant Torino Oggi publiceerde op 20 juli 2022 een artikel getiteld: “Villafranca Piemonte mikt hoog op haar Tractor Beer Fest”. In detail geeft het artikel aan dat het doel van dit eerste “bier- en tractorfestival” is om “de grootste bijeenkomst van tractoren ooit georganiseerd in Piëmont” te worden, om “het belang van de landbouw te onderstrepen” in deze regio van Noordwest-Italië.

Veel festivalgangers trokken daarom op 23 juli 2022 met hun tractor naar het stadje Villafranca Piemonte. Op hun site heeft de gemeente gecommuniceerd over het evenement en zelfs de poster gedeeld die eraan is gewijd. Er wordt uitgelegd dat het feest met name wordt georganiseerd door “Pro Loco“, een plaatselijke toeristenvereniging.

Na verschillende berichten over het festival die op 18 en 23 juli 2022 op hun Facebookpagina werden gepubliceerd, uploadde deze toeristenvereniging op 25 juli een video – enkele dagen voordat de misleidende berichten op sociale media verschenen –die een deel van de beelden bevat die we aan het controleren zijn. Deze video heeft geen bijschrift, maar begint met een beeld van een T-shirt van een deelnemer met de naam van het festival. Het luide getoeter is niet te horen in deze eerdere publicatie en lijkt dus later digitaal te zijn toegevoegd in de video’s van de misleidende berichten.

Gecontacteerd door AFP op 12 augustus 2022, meldde de voorzitter van de toeristenvereniging Pro Loco, Franca Alciato dat “de video het bier- en tractorfestival toont en niets anders”.

We vergeleken de beelden op sociale media met die van Pro Loco. Het eerste fragment overdag vanuit de lucht is te herkennen op 32 seconden:

In de video van Pro Loco kunnen we ook hetzelfde fragment terugvinden in het donker op 2:13, zoals de vergelijking hieronder aantoont:

In een misleidende Facebookvideo werden ook beelden gebruikt vanaf de grond met geparkeerde trekkers in het donker. Deze zijn niet zichtbaar in de video van de Pro Loco, maar we kunnen vaststellen dat deze ook zijn gemaakt tijdens het Tractor Beer Fest op 23 juli 2022.

We vonden namelijk identieke beelden op Twitter in betere kwaliteit in deze video, gepubliceerd op 29 juli 2022 en meer dan 2800 keer gedeeld.

Op de officiële festivalposter, gepubliceerd op de site van de stad Villafranca Piemonte, vernemen we dat de locatie wordt aangeduid als het Palazzetto Polivalente.

Deze zaal, die we gelokaliseerd hebben op Google Maps, is ook het rechthoekige, lichtgekleurde gebouw dat we op de achtergrond zien in dit Twitterfragment op 16 seconden, te herkennen aan de vorm, gevel en de steunen van het dak.

Naast de locatie kunnen we ook aantonen dat de beelden tijdens het Tractor Beer Fest zijn opgenomen: We zien op de tiende seconde van de video op Twitter, van rechts naar links, een groene tractor, rode tractor en blauwe tractor tussen twee lantaarnpalen.

Op de video van Pro Loco van het evenement identificeren we dezelfde drie tractoren op 2:14. Ze zijn hieronder in groen omcirkeld. De lantaarnpaal die zichtbaar is in de video is ook herkenbaar, omlijst in blauw. Tot slot is het gebied waar de tractoren geparkeerd staan hieronder te zien, in rood omlijst:

De lokale media en voorbijgangers (zoals hier) hebben ook afbeeldingen van het festival gepubliceerd die overeenkomen met die van de vereniging Pro Loco.

Demonstraties door boeren in Zuid-Italië

De afgelopen weken zijn er wel degelijk demonstraties van boeren geweest in Italië, maar deze waren niet te zien in de misleidende beelden.Op 21 juli 2022 bijvoorbeeld hebben ruim 300 trekkers het verkeer geblokkeerd op een toegangsweg naar het hoofdkantoor van de regio Calabrië (Zuid-Italië). Volgens de lokale pers demonstreerden zo’n 600 boeren tegen de stijgende grondstofkosten.

Volgens andere plaatselijke Italiaanse media zijn diezelfde dag boeren van het platteland in de omgeving van de stad Caserta met tractoren Napels binnengetrokken om te protesteren tegen de gezondheidsmaatregelen die de regionale autoriteiten hebben genomen om brucellose en tuberculose bij runderen onder controle te krijgen.

Op 6 juli 2022 vond ook een demonstratie plaats tegen stijgende kosten door boeren in Lamezia Terme, in het zuiden van het land.

De misleidende berichten circuleren met referenties naar de massale demonstraties door boeren in Nederland, die de afgelopen weken snelwegen en distributiecentra blokkeerden, mest en afval dumpten, strobalen in brand staken en zich verzameld hebben voor de Tweede Kamer en de huizen van verschillende politici.

Zij verzetten zich voornamelijk tegen regeringsplannen om de totale stikstofuitstoot met 50% te verminderen voor 2030 om de natuur te beschermen – en in sommige gebieden met 70% – wat betekent dat sommige boerenbedrijven niet kunnen blijven bestaan.

Nederland is na de Verenigde Staten de grootste landbouwexporteur ter wereld en heeft regelmatig te maken met boerenprotesten. Verschillende berichten over zulke demonstraties zijn al eerder geverifieerd door AFP, zoals deze tank die zogenaamd door boeren is aangeschaft of foto’s die uit zijn verband zijn getrokken in Duits- en Franstalige factchecks.