Israëlische luchtaanvallen en gevechten in Gaza hebben duizenden burgers gedood na de aanval van de Palestijnse islamitische beweging Hamas in het zuiden van Israël op 7 oktober 2023, wat leidde tot wereldwijde pro-Palestijnse demonstraties. De demonstraties waren vooral opvallend in landen met een moslimmeerderheid, en in verschillende berichten op sociale media werd beweerd dat demonstranten de Israëlische ambassade in Bahrein aanvielen, een van de weinige Arabische staten die voorheen volledige diplomatieke banden hadden met Israël. Na onderzoek bleek echter dat de beelden in de video een aanval op een politiebureau in Bahrein in 2012 laten zien, en niet de Israëlische ambassade zoals wordt beweerd door gebruikers op sociale media.
“Pro-Palestijnse demonstranten hebben vanavond de Israëlische ambassade in Bahrein aangevallen”, staat er in een Nederlandstalig Telegrampost van 20 oktober die meer dan 10.000 keer is bekeken. In de post wordt een video gedeeld die toont hoe mensen brandende fakkels gooien naar een gebouw dat achter een grote muur staat. Vergelijkbare berichten werden gedeeld op Facebook en X, voorheen Twitter. De video circuleerde ook in verschillende talen zoals in het Engels, in het Frans en in het Arabisch.
Israël lanceerde een intensieve militaire campagne tegen Hamas-leiders in Gaza nadat hun militanten op 7 oktober een verrassingsaanval uitvoerden, waarbij volgens Israëlische functionarissen 1400 mensen omkwamen. Tijdens deze aanval namen de Hamas-schutters meer dan 200 gijzelaars gevangen.
Het ministerie van Volksgezondheid in de door Hamas bestuurde Gazastrook zei op 6 november dat sindsdien meer dan 9.700 mensen zijn gedood in het gebied, waarvan tweederde vrouwen en kinderen.
Op de dag dat de video populair werd, vonden er marsen plaats ter ondersteuning van Gaza, en meer recentelijk werd er op verschillende plaatsen in Europa en in Iran gevraagd om een staakt-het-vuren in de oorlog.
Bahrein, dat de betrekkingen met Israël normaliseerde in de Abraham Akkoorden van 2020, kondigde op 2 november de stopzetting aan van de economische banden met Israël en de terugkeer van de ambassadeurs aan beide kanten vanwege de oorlog.
In 2012 verbood Bahrein alle protesten na anti-regeringsbijeenkomsten tijdens de Arabische lente, maar de afgelopen weken vondt in het land een reeks demonstraties plaats waarbij de vergeldingsaanvallen van Israël werden veroordeeld.
De plaats van de gebeurtenissen traceren
Op 20 oktober, toen de video volop werd gedeeld, hadden ongeveer 2.000 mensen zich aangesloten bij een mars in Bahrein na het vrijdaggebed, waarbij anti-Israël leuzen werden geroepen — maar de video die zich verspreidt via sociale media laat dit protest niet zien.
In eerste instantie leverde een zoekopdracht naar het adres van de Israëlische ambassade in Bahrein om te controleren of het gebouw inderdaad van de ambassade is, geen overtuigende resultaten op. De ambassade staat niet op Google Maps en ook de website van de ambassade zelf geeft geen precies adres aan (hier gearchiveerd).
Uiteindelijk zijn we gestuit op een nieuwssite die berichtte over de opening van de ambassade in 2021, waarbij een Israëlisch mediakanaal werd geciteerd. In het bericht stond dat de ambassade zou worden gevestigd in een wolkenkrabber in Manama, de hoofdstad van Bahrein (hier gearchiveerd).
De ambassade kan sindsdien echter verhuisd zijn en daarom konden we op basis van deze informatie niet zeggen wat de video laat zien.
Daarom probeerden we een andere zoekopdracht naar de video. Een omgekeerde zoekopdracht leverde een versie van de video op die op 30 december 2012 op YouTube is geplaatst (hier gearchiveerd).
Het Arabische bijschrift zegt dat de beelden een aanval laten zien van demonstranten op een politiebureau op het eiland Sitra ten zuiden van Manama in november 2012.
Met behulp van Google Maps heeft AFP de video in de berichten gelokaliseerd: de beelden werden opgenomen bij het politiebureau van Sitra.
AFP berichtte op 1 oktober 2012 over arrestaties na een aanval die lijkt op die in de beelden. AFP schreef dat het persbureau BNA ondersecretaris procureur-generaal Mohammed Al Dosari als volgt citeerde:”Het openbaar ministerie heeft zijn onderzoek afgerond naar de terroristische aanval op het politiecentrum van Sitra waarbij molotovcocktails werden gebruikt om het centrum in brand te steken”.
Een artikel van United Press International van 5 november 2012 beschrijft soortgelijke gebeurtenissen.
Het verslag citeert een getuige die zei: “Dit gebeurt bijna elke dag en we raken eraan gewend.”
Meer van AFP’s verslaggeving over desinformatie over het Israël-Hamas conflict is hier te lezen.
