Een video van een jong meisje bij wie make-up en nepbloed wordt aangebracht, vergezeld van scènes van mensen die met Palestijnse vlaggen zwaaien, doet de ronde op sociale media, samen met beweringen dat de video laat zien dat Gazanen verwondingen in scène zetten tijdens de oorlog tussen Israël en Hamas. Maar deze clip is slechts de laatste in een reeks van soortgelijke beschuldigingen en is in feite een achter-de-schermen opname van de set van een korte film geproduceerd in Libanon. De regisseur zei tegen AFP dat de film bedoeld was om de realiteit van de oorlog artistiek weer te geven.
Posts op sociale media waarin wordt beweerd dat het geweld in scène is gezet, gaan vaak vergezeld van de hashtag ”#Pallywood”, een samentrekking van ”Palestina” en ”Hollywood”, waarmee wordt gesuggereerd dat Palestijnen inhoud creëren om hun menselijke verliezen te overdrijven.
Dit werd ook door gebruikers beweerd die deze video deelden, die iets minder dan een minuut lang is en waarin eerst een klein meisje te zien is dat op een brancard zit, haar gezicht bebloed, omringd door reddingswerkers van de Rode Halve Maan, de Palestijnse hulporganisatie, in het midden van wat een oorlogsscène lijkt. Na een fade to black ziet de kijker hetzelfde kleine meisje, glimlachend, bij wie make-up wordt aangebracht terwijl andere acteurs op de achtergrond wachten, en er ontspannend uitzien.
De bloedigste Gaza-oorlog ooit begon met de Hamas-aanval van 7 oktober, waarbij volgens Israëlische functionarissen 1200 mensen zijn gedood en 240 mensen werden gegijzeld. Daarnaast zijn meer dan 300 Israëlische troepen gedood.
Een Israëlisch lucht- en grondoffensief heeft 13.300 mensen gedood, waaronder duizenden kinderen, zei de door Hamas geleide regering in Gaza op 21 november 2023. Volgens de VN zijn sinds het begin van de oorlog minstens 1,5 miljoen Palestijnen uit het gebied verdreven.
Er woeden hevige gevechten op de grond in dit kleine, dichtbevolkte gebied, dat sinds 9 oktober volledig belegerd is.
Sindsdien hebben gebruikers van sociale media routinematig en valselijk Palestijnse burgers beschuldigd van het ensceneren van nepaanvallen en -doden.
AFP heeft talloze artikelen gepubliceerd over deze ongegronde beschuldigingen van geënsceneerde scènes in Palestijnse gebieden, bijvoorbeeld hier en hier.
De montage is honderden keren gedeeld in verschillende talen, waaronder in het Nederlands, in het Frans, in het Spaans en in het Arabisch, en op verschillende sociale media, zoals X (voorheen Twitter), Facebook en Telegram.
“De Palestijnen houden de internationale media en de publieke opinie voor de gek. TRAP ER NIET IN”, luidde het bijschrift van een inmiddels verwijderd post van 9 november 2023 op X van Ofir Gendelmann, woordvoerder van de Israëlische regering in de Arabische wereld. “Pallywood wordt weer ontmaskerd!” schreef de Israëlische ambtenaar.
Maar deze beelden komen uit een korte film die in Libanon is opgenomen, evenals uit de making-of van de film.
Een korte film opgenomen in Libanon
Na een zoekopdracht op internet vonden we de originele video: een korte film van een Palestijnse regisseur die in Libanon verblijft, Mahmoud Ramzi, getiteld ”The Reality”. Hij postte de korte film op Instagram op 28 oktober 2023 (hier gearchiveerd).
De film toont verschillende scènes gefilmd in één ononderbroken camera-sequentie: demonstranten met Palestijnse vlaggen, eerstehulpverleners van de Rode Halve Maan die de wonden van het kleine meisje verzorgen en een violist die naast de brancard van het ziekenhuis speelt.
Ramzi zei tegen AFP dat de film bedoeld was om het Israëlisch-Palestijnse conflict te illustreren en gefilmd was in de Zuid-Libanese stad Sidon, niet in Gaza. Hij uitte zijn “woede” over het feit dat beelden van de filmset ontvreemd waren en heeft meerdere factcheckverslagen gedeeld die het “Pallywood”-verhaal weerleggen.
View this post on Instagram
Het tweede deel van de virale video betreft beelden van de making-of van de korte film, die geüpload werden door sommige van de acteurs, waaronder Rami Jardali. Zij deelde de beelden op Instagram op 29 oktober 2023 (hier gearchiveerd). In het Nederlands luidt het toegevoegde onderschrift: “Making-of van ‘The Reality'”.
View this post on Instagram
Het zijn dezelfde afbeeldingen als die in de publicaties die we onderzoeken.
Talloze beelden misbruikt om het te laten lijken alsof gebeurtenissen in Gaza in scène zijn gezet
Valse beschuldigingen van geënsceneerde scènes van mensen die lijden en die zogenaamde “crisisacteurs” zijn, waren al eerder een trend, bijvoorbeeld bij massale schietpartijen in de VS en de Russische invasie in Oekraïne, maar experts hebben dit soort beweringen erg zien toenemen tijdens de oorlog tussen Israël en Hamas.
Sinds het begin van het conflict hebben AFP en andere media herhaaldelijk opgemerkt dat beelden uit hun oorspronkelijke context zijn gehaald om mensen te laten geloven dat Palestijnen of pro-Palestijnen proberen lijken of gewonden te faken.
Meer van AFP’s berichtgeving over desinformatie rond de oorlog tussen Israël en Hamas is hier te lezen.
