Een video genomen in Portland, Oregon in de Verenigde Staten is tientallen keren gedeeld op sociale media met de valse bewering dat het in Ohio zou zijn gefilmd nadat daar begin februari 2023 een trein ontspoorde. De video komt niet uit Ohio en staat ook al minstens sinds november 2022 op sociale media, ontdekte AFP. De ontsporing in East Palestine, Ohio, leidde tot bezorgdheid over de gezondheid en het milieu.
“Dit is Tsjernobyl in Ohio,” luidt een van de verschillende tweets en Facebookberichten in het Nederlands die een video tientallen keren hebben gedeeld, nadat op 3 februari een goederentrein ontspoorde in de buurt van East Palestine, een dorp in de Amerikaanse staat Ohio. Het ongeluk veroorzaakte een dagenlange brand en het vrijkomen van gevaarlijke chemicaliën, waaronder vinylchloride, een kleurloos gas dat door het Amerikaanse National Cancer Institute als kankerverwekkend is aangemerkt.
Soortgelijke berichten verspreidden zich ook over sociale media in andere talen, waaronder Portugees, Engels, Arabisch en Chinees.
Inwoners hebben hun bezorgdheid geuit over hun veiligheid, omdat de geur boven de stad bleef hangen, dagen nadat de autoriteiten een evacuatiebevel hadden opgeheven, dat was uitgevaardigd terwijl ploegen een gecontroleerde uitstoot van de giftige dampen uitvoerden om een mogelijke explosie te voorkomen.
Maar de video die online circuleert toont geen rook in East Palestine – het was een weersverschijnsel dat maanden eerder en duizenden kilometers verderop werd vastgelegd.
Beelden uit Oregon
Omgekeerde zoekopdrachten naar beelden tonen aan dat dezelfde video sinds minstens november 2022 circuleert op TikTok.
De gebruiker die de clip deelde, zei dat hij de scène filmde in Portland, Oregon. Dezelfde gebruiker plaatste de 21 seconden durende video opnieuw op 27 januari 2023. De video werd meer dan 2,8 miljoen keer bekeken.
In een vervolgpost op 6 februari 2023 zei de gebruiker dat de clip niet “nep” of “bewerkt” was en maanden eerder was opgenomen in het Jantzen Beach Center, een openluchtwinkelcentrum in Portland.
“Die video is extreem oud. Niet extreem oud, maar zeker enkele maanden oud,” zei de gebruiker. “Toen ik in Portland was in Jantzen Beach … zag ik die wolken. Nee, ik heb nooit regen gezien, het heeft die dag nooit geregend. Het rolde gewoon van de ene seconde naar de andere, eerlijk gezegd.”
AFP bevestigde de locatie met behulp van Google Maps Street View, dat straten, winkelpuien, bewegwijzering, struiken en andere structuren toonde die overeenkomen met degene in de video.
AFP heeft de gebruiker die de beelden plaatste om aanvullend commentaar gevraagd, maar een reactie bleef uit.
De video toont een onweerswolk
Hoewel het onduidelijk is wat voor soort wolk de video laat zien, vertelden meteorologen aan AFP dat het lijkt op gebruikelijke kenmerken van stormachtig weer.
“Het lijkt op een klassieke arcus wolk (boogwolk) die typisch geassocieerd wordt met naderende stormen,” zei Marshall Shepherd, directeur van het atmosferische wetenschappen programma aan de Universiteit van Georgia.
Colby Neuman, wetenschappelijk en operationeel medewerker van het National Weather Service (NWS) station in Portland, zei dat het licht aan de horizon de wolken waarschijnlijk donkerder deed lijken, waardoor een “optische illusie” ontstond.
“Dit lijkt op de onderkant van een onweersbui of de onderkant van een laag-midden niveau stratus wolkendek,” zei hij. “Hoe dan ook, deze wolken zijn niet ongewoon.”
Tanja Fransen, de verantwoordelijke meteoroloog van het NWS-station in Portland, voegde eraan toe: “Het is precies het juiste moment van de dag om een mooie zonsondergang te zien op de rug van een onweersbui.”