“Voor het eerst in 100 jaar sneeuw In Saoedi Arabia” – schreef een Facebook-gebruiker op 25 februari 2023, waarbij hij een korte video plaatste waarop kamelen bedekt met sneeuw in de woestijn te zien zijn.
Maatschappij
“Poolse media namen per ongeluk #Zelevnsky’s dubbelganger op toen ze verslag deden van #Biden’s bezoek aan Kiev”, luidt deze Twitterpost van 25 februari 2023, die sindsdien meer dan 190 keer is gedeeld.
De video toont zwarte rook die omhoog stroomt uit een groep gebouwen bij een veld. “In Verona Italië brandt een van de grootste chemiefabrieken van Europa”, aldus een bericht op Twitter op 19 februari. Het bericht draagt de hashtag #Ohio en zegt dat de brand is genegeerd door de media en de autoriteiten omdat ze “alleen maar bezig zijn” met de oorlog van Rusland in Oekraïne. Soortgelijke beweringen werden duizenden keren gedeeld op sociale media zoals hier en hier, ook in het Frans, Engels en Chinees.
Berichten in het Nederlands stellen dat krekels, sprinkhanen en meelwormen nu kunnen worden toegevoegd aan voedselproducten, waarbij misleidende beweringen worden gedaan dat ze “giftig” zijn en in verband worden gebracht met kanker. De beweringen zijn midden januari 2023 meer dan 1500 keer gedeeld op Facebook. Hetzelfde type beweringen werden rond dezelfde tijd gedeeld in andere talen zoals Servisch, Duits en Roemeens. Soortgelijke beweringen waren in augustus en september vorig jaar ook al in het Nederlands gedeeld en door AFP geverifieerd.
“‘Biden’ arriveerde in Polen en ging op z’n bakkes”, zegt een tweet op 21 februari die de video deelt, die iemand laat zien vallen van de vliegtuigtrap aan de achterkant van het toestel.
Sinds de aardbevingen toesloegen, waarbij tienduizenden mensen om het leven kwamen en delen van grote steden in Turkije en het door oorlog geteisterde Syrië werden verwoest, staan sociale media bol van desinformatie, vaak in de vorm van verkeerd toegeschreven beelden.
“Dit is Tsjernobyl in Ohio,” luidt een van de verschillende tweets en Facebookberichten in het Nederlands die een video tientallen keren hebben gedeeld, nadat op 3 februari een goederentrein ontspoorde in de buurt van East Palestine, een dorp in de Amerikaanse staat Ohio. Het ongeluk veroorzaakte een dagenlange brand en het vrijkomen van gevaarlijke chemicaliën, waaronder vinylchloride, een kleurloos gas dat door het Amerikaanse National Cancer Institute als kankerverwekkend is aangemerkt.
“Een hoopvol bericht uit Turkije…deze hond heeft afgelopen nacht 10 levens gered!”, luidt de beschrijving van een foto van een modderige witte hond aan de lijn. Een ander beweert dat de foto een hond toont die “de hele nacht doorgewerkt en tientallen mensen gevonden die door hem gered zijn” met daaronder commentaren die impliceren dat het te maken had met de aardbeving die Turkije en Syrië op 6 februari trof. Deze berichten en andere met een soortgelijke bewering zijn enkele dagen na de ramp al meer dan vijfduizend keer gedeeld. De foto werd ook gedeeld in vele talen zoals Duits, Engels en Servisch.
Het HAARP-onderzoekscentrum in Alaksa, dat de bovenste laag van de atmosfeer bestudeert, is het onderwerp geweest van een hele reeks ongegronde samenzweringen, onder meer dat het het weer kan beheersen of op een of andere manier in verband staat met de verspreiding van het Covid-19-virus.
“Kwam deze hartverscheurende foto tegen. Mijn gedachten zijn bij de Turken. Verschrikkelijk zeg!”, luidt een Nederlandse post waarin de foto is opgenomen. Volgens een andere post is de foto genomen vlak na de aardbeving in Turkije. Samen werden ze meer dan 800 keer gedeeld in minder dan 24 uur na de aardbeving van 6 februari. Soortgelijke posts werden gedeeld op verschillende social netwerken in verschillende talen, waaronder Spaans, Grieks en Engels.