Een video waarop een muziekgroep te zien is tijdens een optreden in het gebouw van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa in 2021, begon zich in meerdere talen te verspreiden met de valse bewering dat politici van de Europese Unie “hun salaris vieren” terwijl de burgers van de EU geconfronteerd worden met recordprijzen rekeningen voor energie. Echter, media reportages en de geüploade beelden door de muziekgroep die te horen is in de video bewijzen dat het concert plaatsvond in het gebouw van de Raad van Europa en dat de mensen in de video geen EU politiek zijn en dus hun salaris als EU-politici niet vieren. (De Raad van Europa is een instelling die vaak verkeerd wordt bestempeld als onderdeel van de EU, hoewel het een aparte organisatie is.) Dit werd ook bevestigd aan AFP door de band die op de video te zien is.
“Terwijl miljoenen Europeanen hun rekeningen niet kunnen betalen door de stijging van de energieprijzen, vieren EU-politici, verantwoordelijk voor de economische ramp, hun maandsalaris van € 10.000 met zang en dans. Zij zijn onze echte vijanden.” — luidt een Nederlandse Twitterpost waarin een video te zien is van mensen die dansen in een zaal met rijen stoelen die lijken op een parlementsgebouw, terwijl in het midden een band speelt. Hoewel niet wordt gespecificeerd wie de “EU-politici” zijn waarnaar in de post wordt verwezen, komt het vermelde salaris in grote lijnen overeen met het salaris van de leden van het Europees Parlement voor belastingen.
De post werd sinds 1 september 2022 honderden keren gedeeld in het Nederlands. Andere Nederlandse versies van de post bestaan ook op Facebook en Telegram. Er zijn ook berichten met dezelfde bewering in het Duits en het Hongaars.
Maarde bewering is onjuist. De video is van november 2021 en toont de parlementaire vergaderzaal van de Raad van Europa, die onafhankelijk is van de Europese Unie en 47 lidstaten telt. De mensen die aan het dansen waren, waren deelnemers aan het Wereld Forum voor Democratie, een bijeenkomst die georganiseerd werd door de Raad van Europa, en geen leden van het Europees Parlement. De muziek werd gespeeld door Dubiosa Kolektiv, een band uit Bosnië en Herzegovina.
Het concert vond plaats tijdens een evenement van de Wereld Forum voor Democratie
Iemand die bekend is met internationale organisaties in Europa kan de zaal in de video meteen herkennen, omdat deze op de zaal van de Parlementaire Vergadering van de Raad van Europa lijkt. De vergadering zaal in 2016 zoals te zien op een AFP-foto:
Veel details, zoals de plafondstructuur,zijn ook op de video herkenbaar. We zien ook hetzelfde permanente scherm en dezelfde kenmerkend vierkante klok:
Eén video is geplaatst op de officiële Facebookpagina van de Raad van Europa, vanaf ongeveer 2:15 op de opname is dezelfde muziek te horen als op de video die zich via sociale media verspreid.
Hoewel de video genomen werd vanuit de andere kant van de zaal is op beide foto’s de muziekgroep te herkennen dankzij het dragen van gele shirts (oranje cirkel), zo wel als de man met het grijze haar die zijn telefoon vasthoudt (groen). Op basis van het gezichtsveld kan worden afgeleid dat de video die met de valse bewering wordt verspreid, oorspronkelijk is genomen door de man met de blauwe pijl op de tweede foto hieronder:
De video dat zich op sociale media verspreide met de valse bewering (boven), en de video die is geplaatst op de officiële Facebook-pagina van de Raad van Europa (onder). Screenshots genomen op 5 september 2022. Markeringen toegevoegd door AFP.
De video werd op 11 november 2021 gepost met de beschrijving: “Dubioza Kolektiv live yesterday at the Council of Europe made everyone jump up their seats!” (“Dubioza Kolektiv live gisteren bij de Raad van Europa deed iedereen uit zijn zetel springen!”) met de hashtag “#WorldForumforDemocracy”. Er zijn andere video’s geüpload door de Facebookpagina van de Raad van Europa van hetzelfde evenement, zoals deze met de beschrijving: “Rechtstreeks van de Balkan naar de Raad van Europa, Dubioza Kolektiv bij de slotzitting van het Wereld Forum voor Democratie!”
Bij het zoeken naar videos van dit evenement uit november 2021, vonden we deze video, gepubliceerd op 10 november 2021. De video in de valse beweringen is vanaf 1:52 identiek aan de beelden in deze YouTube-video. Ook hier wordt de video omschreven als “Dubioza Kolektiv at parliamentary assembly of the council of europe” (“Dubioza Kolektiv bij de parlementaire vergadering van de raad van europa”).
Op de vraag van AFP over de video die zich verspreidde met de valse beschrijving antwoordde Dubioza Kolektiv op 5 september 2022 met de woorden “Dubioza Kolektiv trad op voor deelnemers van World Forum for Democracy – georganiseerd door CoE op november 2021.” De band linkte ook een Instagram post waarop ze optraden geüpload door World Forum voor Democratie.
Foto’s en video’s van het evenement zijn ook te vinden op de website van het Wereld Forum voor Democratie, naar hun eigen beschrijving is “Het Wereld Forum voor Democratie, dat in 2012 werd geïnitieerd, een platform voor dialoog en innovatie op het gebied van democratisch bestuur, dat de beginselen van de Raad van Europa over de hele wereld bevordert.”
Beelden van de evenementen die als deel van het Forum op 10 november 2021 in hetzelfde gebouw werden gehouden, zijn hier beschikbaar, tot en met het optreden van Dubioza Kolektiv aan het eind van de dag. Op geen enkel moment tijdens de evenementen identificeert een van de sprekers zichzelf als lid van het Europees Parlement of “EU-politicus”, terwijl de meesten van hen afkomstig zijn uit de media, de academische wereld, NGO’s en klimaatactivisme.
Een van de sprekers eerder op de dag, Sarah El-Hairy, is echter een junior lid van de Franse regering. De Hongaarse minister van Justitie Judit Varga nam ook deel aan een andere zitting op de eerste dag van het Forum.
De Raad van Europa is geen deel van de EU
Ondanks het feit dat de Europese Raad en de Raad van Europa in het Nederlands namen hebben die sterk op elkaar lijken, is de Raad van Europa geen EU-instelling.
De Raad van Europa beschrijft zichzelf als “de toonaangevende mensenrechtenorganisatie van Europa”. Het telt 46 lidstaten, waarvan er 27 lid zijn van de Europese Unie, maar de Raad van Europa is geen instelling van de Europese Unie. “Alle lidstaten van de Raad van Europa hebben het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens ondertekend. Dit Verdrag is gericht op de bescherming van mensenrechten, democratische waarden en rechtsstaatbeginselen”.
De Europese Raad daarentegen is een instelling van de Europese Unie, die bestaat uit de staatshoofden van de lidstaten en de voorzitter van de Europese Commissie. “De Europese Raad bepaalt de algemene politieke beleidslijnen en prioriteiten van de Europese Unie”.
De Raad van Europa heeft zelfs een site gewijd aan het uitleggen van het verschil tussen de verschillende organisaties met vergelijkbare namen.
Hoewel het waar is dat Europa worstelt met torenhoge energieprijzen, noch de Raad van Europa, noch het Wereld Forum voor Democratie zijn wetgevende organen, en hebben geen directe invloed op de energieprijzen.