Scroll Top

Deze vrouw raakte gewond bij beschietingen in Kiev en is geen acteur

Deze vrouw raakte gewond bij beschietingen in Kiev en is geen acteur - Featured image

Author(s): Charlotte STEENACKERS, Nadia NASANOVSKY, AFP Argentinië

Sinds Rusland in februari 2022 Oekraïne binnenviel, zijn er verschillende valse beweringen verspreid op sociale netwerken die proberen aan te tonen dat de berichtgeving in de westerse media over het geweld in scène is gezet. In een nieuwe poging om twijfel te zaaien over journalisten, zeiden berichten in oktober dat een vrouw die zwaargewond was geraakt bij de Russische raketaanvallen op de Oekraïense hoofdstad gewoon een acteur was en dat ze haar verwondingen in scène zette. In een video leek het namelijk alsof ze een selfie probeerde te nemen. Het beeld kan echter worden herleid tot de Russische raketaanvallen van 10 oktober op Kiev, die breed werden uitgemeten. Een van de journalisten die getuige van de gebeurtenis was bevestigde aan AFP dat het incident echt was. De vrouw legde de situatie ook uit in een apart interview waarin haar verwondingen duidelijk zichtbaar zijn.

De berichten werden in verschillende talen gedeeld en bevatten een foto of video van de bebloede vrouw met haar hoofd in het verband en fotografen die voor haar staan. In de video lijkt ze te proberen een selfie te nemen.

Door op internet naar dezelfde afbeelding te zoeken, konden we deze terugleiden tot de Russische raketaanvallen van 10 oktober 2022 op verschillende steden in Oekraïne, waaronder de hoofdstad. De aanvallen doodden minstens 10 mensen en werden breed veroordeeld, ook door de Verenigde Naties.

De bewering dat de gewonde vrouw een acteur was, werd honderden keren gedeeld op sociale media in verschillende talen, waaronder Nederlands. Deze Twitterpost, bijvoorbeeld, zei: “Oekraïense acteurs verkleed als gewonden nemen een selfie in Kiev. Dit is opgezet voor de live-verslaggeving in de westerse media.”

Sinds de Russische inval in Oekraïne in februari 2022 zijn er verschillende hoaxen op sociale media te vinden die proberen twijfel te zaaien over de gebeurtenissen in het land en de berichtgeving door de westerse media, onder meer door te beweren dat de slachtoffers acteurs waren. We hebben er hier en hier enkele onderzocht en aangetoond dat ze vals zijn.

In dit geval spraken we met de fotograaf die bevestigde dat de gebeurtenis echt was. We vonden ook een interview waarin de vrouw in de video de situatie uitlegt en waarin haar wonden duidelijk zichtbaar zijn.

 

Screenshot van een misleidend bericht op sociale media, vastgelegd op 26 oktober 2022

 

De valse bewering dat de gebeurtenis in scène was gezet, werd ook in het Nederlands verspreid op Facebook ( hier en hier ) en Telegram. Sommige berichten toonden een video van dezelfde gebeurtenis; sommige toonden ook de voorpagina van de Volkskrant, die de foto gebruikte in haar berichtgeving over de aanslag van 10 oktober.

Soortgelijke berichten waarin werd gesuggereerd dat de scène nep was, circuleerden ook in het Spaans, Frans en Engels, waarbij sommige berichten verschillende gevestigde media beschuldigden van betrokkenheid. De foto werd ook gedeeld door Dimitri Polianski, de eerste plaatsvervangende permanente vertegenwoordiger van Rusland bij de Verenigde Naties.

Het beeld herleiden tot de Russische beschieting van 10 oktober 

Een omgekeerde zoekopdracht van het beeld wees uit dat de foto in veel van de berichten is genomen op 10 oktober 2022 door fotograaf Efrem Lukatsky voor het Associated Press (AP) nieuwsagentschap.

Screenshot genomen op 18 oktober 2022 van de Associated Press website

Een nieuwe Google-zoekopdracht met trefwoorden leverde de oorspronkelijke video op die ook op 10 oktober 2022 door het AP werd gepubliceerd. De begeleidende tekst zei dat de video was opgenomen in Kiev nadat Rusland op 10 oktober aanvallen had ontketend op meerdere Oekraïense steden.

AFP Factual nam contact op met Lukatsky, die bevestigde: “Het is mijn foto en het is mijn video.”

In een van de video’s die op sociale media wordt gedeeld, is te horen hoe de gewonde vrouw in het Oekraïens tegen iemand zegt: “Neem een foto van mij. Andrei Andreievich, kun je me horen?” Ze voegt eraan toe: “Ik ga nu een foto (van mezelf) maken. Ik neem een foto en stuur die naar mijn zus in Rusland.”

Meerdere getuigen

AFP-journalisten in Kiev melden dat de explosies in de vroege ochtend gebouwen in Kiev vernielden en door elkaar schudden in de Oekraïense hoofdstad, waterleidingen deden barsten, kraters achterlieten en auto’s in brand staken.

Bij het zoeken in de AFP-fotobank naar beelden uit Kiev op 10 oktober vonden we twee foto’s van dezelfde scène met de gewonde vrouw. Ze werden door twee fotografen, Oleksandr Khomenko en Maxym Marusenko, via het agentschap NurPhoto genomen.

Khomenko plaatste op 10 oktober ook een video op Facebook waarop te zien is hoe medici de gewonde vrouw verbinden.

Khomenko vertelde AFP hoe hij achter de aanval kwam. “Ik liep in de buurt van het treinstation in de richting van de Taras Shevchenko-straat, waar de eerste raket insloeg, toen ik een explosie hoorde en in de buurt rook zag. Ik ging meteen die kant op…”.

“Het eerste wat ik zag waren medici die verschillende mensen behandelden van wie de gezichten en lichamen bebloed waren. Verschillende journalisten werkten met hen samen, waaronder Efrem Lukatsky. We werkten ongeveer 15-20 minuten zij aan zij met hem,” zei hij.

Op aanvraag van AFP vertaalde de fotograaf de dialoog tussen de vrouw en de man die haar bijstaat in de video die hij filmde.

“Het is in orde. We redden het wel, we doen ons best,” zegt de man. De vrouw antwoordt en laat hem een bebloede handdoek zien: “Dit is mijn bloed hier op de handdoek en op mijn trui,” waarop hij antwoordt: “Het belangrijkste is dat je in orde bent (…)”.

De gewonde vrouw geeft uitleg op de foto

De Oekraïense krant Fakty i Kommentarii identificeerde de gewonde vrouw in een artikel op 12 oktober en zei dat ze Oleksandra Kiselyova was. In het verhaal zei Kiselyova dat ze op weg was naar kantoor toen de raketten insloegen.

Kiselyova werd ook geïnterviewd door de Oekraïense tv-zender TCH. Op haar gezicht zijn blauwe plekken en wonden te zien.

Tijdens het interview verwees de vrouw naar de zus die ze noemde in de video die online wordt gedeeld en waarin het lijkt alsof ze een selfie probeert te nemen. “Mijn zus woont in Rusland en ze gelooft me niet. Ze weet al wat er met me gebeurd is, ze heeft me niet gebeld”, zoals AFP kon vertalen uit de Oekraïense ondertiteling.

Fact Checker Logo
Oorspronkelijk hier gepubliceerd.