Op sociale media circuleren valse beweringen dat de Filipijnen een arrestatiebevel hebben uitgevaardigd tegen Microsoft medeoprichter Bill Gates in verband met sterfgevallen als gevolg van Covid-19 vaccins. Het Hooggerechtshof van de Filipijnen bevestigde aan AFP dat er geen arrestatiebevel is uitgevaardigd tegen de miljardair. Het immigratiebureau van het land vertelde AFP ook dat Gates geen inreisverbod voor de Filipijnen heeft gekregen, in tegenstelling tot de valse beweringen. Uit gegevens van de Filipijnse autoriteiten blijkt dat de beweringen dat “honderdduizenden” zijn gestorven na de uitrol van het vaccin ongegrond zijn.
Nederlandse berichten zijn honderden keren gedeeld op sociale media, bijvoorbeeld hier, hier en hier, waarin wordt beweerd dat de Filipijnen een arrestatiebevel hebben uitgevaardigd tegen Gates. De valse bewering is ook duizenden keren gedeeld in het Duits, Frans, Engels, Portugees en Spaans.
De valse berichten op sociale media zijn gebaseerd op een artikel van Newspunch dat bekend staat om het verspreiden van valse informatie. De beweringen werden snel gerepliceerd in het Nederlands op website van Frontnieuws, die AFP ook al eerder heeft gecontroleerd, bijvoorbeeld hier en hier.
Beide websites beweerden ten onrechte dat het arrestatiebevel was uitgevaardigd voor “moord met voorbedachten rade” in verband met het Covid-19 vaccin.
Bill Gates is vaak het doelwit van online desinformatie. AFP heeft andere valse beweringen over Gates hier en hier ontkracht.
De Bill and Melinda Gates Foundation heeft een belangrijke rol gespeeld in de wereldwijde reactie op de Covid-19-pandemie, onder meer bij de ontwikkeling van vaccins. Covid-19 eiste meer dan 6,8 miljoen levens tussen januari 2020 en maart 2023, volgens het dashboard van de Wereldgezondheidsorganisatie.
Geen bevel voor Gates, rechtbanken in valse claims bestaan niet
Frontieuws beweert ten onrechte dat een arrestatiebevel is uitgevaardigd door “De rechtbank voor zware misdrijven in Manilla “. In het Newspunch artikel staat dat het is uitgevaardigd door “The Heinous Crimes Court in Manila”.
Deze rechtbank bestaat echter niet, vertelde de vertegenwoordiger van het Filipijnse Hooggerechtshof, Brian Hosaka, op 8 maart 2023 aan AFP. “Er bestaat geen rechtbank met de naam ‘Rechtbank voor Zware Misdrijven’ of ‘Heinous Crimes Court’ in de Filipijnen,” zei hij, en beschreef de valse beweringen over het arrestatiebevel voor Gates als “belachelijk”.
Ook het Hooggerechtshof van de Filipijnen heeft op 14 maart 2023 ook vastgesteld dat de Regionale Rechtbanken (RTC’s) in de hoofdstad Manilla en haar voorsteden geen arrestatiebevel tegen Gates hebben uitgevaardigd.
“Wij willen u informeren dat na verificatie door het kantoor van de rechtbankadministrateur bij de RTC’s in (Metro Manilla steden) de steden Manilla, Quezon City, Makati, Pasig, Pasay, Parañaque, Las Piñas, Muntinlupa, Marikina, Malabon, Taguig, Valenzuela en Navotas, er geen zaak bij hen in behandeling is en er geen arrestatiebevel is uitgevaardigd tegen Bill Gates,” zei het Hooggerechtshof in een e-mail.
De e-mail zei dat het land bijna 20 jaar geleden de “rechtbanken voor gruwelijke misdaden” had afgeschaft. Het Hooggerechtshof “herriep de aanwijzing van regionale rechtbanken (RTC) als rechtbank voor gruwelijke misdrijven” op 24 augustus 2004, aldus de e-mail.
Volgens dit Senaatsverslag uit 2006 schafte het Hooggerechtshof deze rechtbanken af vanwege de relatief lage werklast en omdat ze rechters gemakkelijk herkenbaar maakten voor wraakzuchtige justitiabelen. Gruwelijke misdaden worden nu berecht door verschillende regionale rechtbanken. Tussen 1999 en 2006 werden tien rechters vermoord “tijdens de uitoefening van hun officiële taken”, aldus het document.
Dit artikel in de lokale media uit 2004 verklaart ook de afschaffing van de rechtbanken voor gruwelijke misdaden in datzelfde jaar. Daarom kon geen enkele rechtbank voor gruwelijke misdrijven de arrestatie bevelen van Gates in verband met vaccinaties tijdens de in 2020 afgekondigde Covid-19 pandemie.
Gates niet verbannen uit de Filipijnen
Het Filipijnse immigratiebureau vertelde AFP dat Gates geen inreisverbod heeft gekregen, zoals in het valse artikel wordt beweerd.
Aangezien de Filipijnen geen arrestatiebevel voor hem hebben uitgevaardigd, hebben ze Interpol ook niet gevraagd de politiediensten in de hele wereld te verzoeken een “red notice” voor zijn arrestatie uit te vaardigen, zoals wordt beweerd.
Gates staat niet op de red notice-lijst van Interpol per 16 maart 2023. Een red notice is “een verzoek aan wetshandhavers wereldwijd om een persoon op te sporen en voorlopig te arresteren in afwachting van uitlevering, overlevering of soortgelijke juridische actie”, legt de website van Interpol uit. Een red notice is slechts “een internationale signalering voor een gezochte persoon”, aldus de website, en “volgt op strafrechtelijke procedures in het land dat het verzoek doet”.
Vaccin heeft geen “honderdduizenden doden veroorzaakt”
In de valse beweringen staat dat Gates wordt gezocht in het kader van een onderzoek in verband met “honderdduizenden doden” als gevolg van het Covid-19 vaccin. Er is geen bron voor dit cijfer en het wordt niet gestaafd door officiële gegevens.
Volgens het rapport van de Filipijnse Food and Drug Administration (FDA) zijn sinds maart 2021 meer dan 170 miljoen doses Covid-19 vaccin toegediend in het land. Vanaf dat moment tot januari 2023 zijn bijna 2.800 mensen die gevaccineerd waren overleden — hoewel dit niet betekent dat het vaccin hun dood heeft veroorzaakt, aldus het rapport.
“De meldingen van fatale afloop betekenen niet noodzakelijkerwijs dat het vaccin de gebeurtenissen heeft veroorzaakt. Onderliggende omstandigheden of reeds bestaande medische aandoeningen die fatale voorvallen veroorzaken vallen meestal samen met het gebruik van het vaccin”, aldus het rapport.
In het FDA-rapport staat dat de cijfers afkomstig zijn uit een nationale databank die “verslagen omvat van verschillende epidemiologische bewaking eenheden van het ministerie van Volksgezondheid, vaccinatiesites, ziekenhuizen, patiënten/consumenten en EUA-houders”.
Geen ‘piek’ in sterfgevallen veroorzaakt door de uitrol van het vaccin
De Filipijnen begonnen in maart 2021 met vaccineren tegen Covid-19. De valse beweringen zeiden dat het sterftecijfer daarna een piek vertoonde. Maar uit statistieken voor de Filipijnen op Our World In Data blijkt dat er in april 2021 een piek was in het aantal dagelijks bevestigde sterfgevallen door Covid-19, niet door het vaccin tegen het virus.
Uit gegevens van de Filipijnse Autoriteit voor Statistiek blijkt ook dat Covid-19, en niet vaccins, een belangrijke doodsoorzaak is in 2021, met de meeste geregistreerde sterfgevallen in september.
“Sterfgevallen als gevolg van het COVID-19 virus geïdentificeerd en COVID-19 virus niet geïdentificeerd, wanneer gecombineerd, waren goed voor 112.772 of 12,8 procent van het totale aantal sterfgevallen, waardoor het de tweede belangrijkste doodsoorzaak in 2021 is,” stelt het rapport van de statistische autoriteit.
Meer dan 66.000 mensen zijn gestorven aan Covid-19 in de Filipijnen, volgens het dashboard van de WHO. Dit plaatst het land op de 22e plaats in de wereld voor Covid-doden, volgens gegevensverstrekker Statista.
Wat gebeurde met de tetanusvaccins in de Filipijnen?
In de valse beweringen staat dat de Filipijnen in 1995 een tetanusvaccinatieprogramma van UNICEF in het gebied hebben stopgezet. Dit is misleidend, want de stop was slechts tijdelijk.
Volgens mediaberichten uit 1995, waaronder dit bericht van de Inter Press Service, vaardigde een rechter in Manilla een “tijdelijk verbod” uit tegen het tetanusvaccinatieprogramma nadat de vrees was ontstaan dat het tetanustoxoïdevaccin dat bij de inenting wordt gebruikt een hormoon bevat dat miskramen bij zwangere vrouwen kan veroorzaken en tot onvrijwillige sterilisatie kan leiden.
Het programma werd echter hervat en in 2017 kondigden het Filipijnse ministerie van Volksgezondheid en UNICEF aan dat het land na een campagne van 30 jaar de “Maternal and Neonatal Tetanus Elimination (MNTE) status” had bereikt, wat betekent dat er in elke provincie of stad jaarlijks minder dan één geval van neonatale tetanus per 1000 levendgeborenen was.
De Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zegt dat bijna alle gevallen van tetanus – die pijnlijke spiersamentrekkingen veroorzaakt – voorkomen bij mensen die nooit zijn ingeënt. Het komt vooral voor bij pasgeborenen en hun moeders wanneer de moeder niet door het vaccin is beschermd.
UNICEF heeft zich in haar tetanusvaccinatiecampagnes gericht op vrouwen in de vruchtbare leeftijd om de sterfte van pasgeborenen te verminderen, zoals uitgelegd in dit rapport uit 2019 van de Wereldgezondheidsorganisatie, die eraan toevoegt dat ze tetanusvaccinatie aanbeveelt voor de bredere bevolking.
Beweringen dat tetanusvaccins niet veilig zijn blijven niet beperkt tot de Filipijnen — dit artikel van de Washington Post beschrijft een soortgelijke impasse tussen de katholieke kerk en de autoriteiten in Kenia in 2014. De bezorgdheid richt zich op beweringen dat het tetanustoxoïde vaccin een hormoon, hCG genaamd, bevat dat complicaties tijdens de zwangerschap kan veroorzaken, zoals spontane abortussen.
De WHO heeft deze bezorgdheid verworpen. In 2006 zei zij dat “ondanks incidentele geruchten die het tegendeel beweren, tetanustoxoïde bevattende vaccins geen stoffen bevatten die een contraceptieve of abortieve werking zouden hebben”; in 2017 stond in een ander rapport (blz. 60) dat “in tegenstelling tot geïsoleerde bezorgdheid, menselijk choriongonadotrofine (HCG) of HCG-derivaten nooit zijn gebruikt bij de productie van tetanusvaccins”.
Dit wordt ondersteund door ander onderzoek, onder meer zoals gerapporteerd door het tijdschrift Reproductive Health Matters in 1995. “Deskundigen op het gebied van gynaecologie en immunisatie zijn het erover eens dat de beschuldigingen dat tetanustoxoïde-vaccins een anti-vruchtbaarheids- of anti-zwangerschapsmiddel bevatten, ongegrond zijn,” aldus het artikel.
