Verschillende gebruikers op sociale media beweren sinds half mei dat de Amerikaanse oud-admiraal Eric Olson te zien is op een foto tussen gevangengenomen Oekraïense soldaten bij de Azovstal-fabriek. Dit is niet waar. De originele foto verscheen een maand vóór de overgave van Azovstal-verdedigers in de Russische media zonder enige vermelding van Olson. Olson heeft zelf tegen AFP bevestigd dat hij zich bevindt in de Verenigde Staten. Bovendien heeft het Amerikaanse ministerie van Defensie bevestigd dat de voormalige admiraal al meer dan tien jaar met pensioen is.
“Goh, een admiraal van de VS gevangengenomen in Azovstal…” luidt deze tweet van 15 mei die 272 keer gedeeld werd waarin twee afbeeldingen vergeleken worden. In de reacties verwijzen andere gebruikers naar de Amerikaanse oud-admiraal “Eric T. Olson”. Dezelfde vergelijking verscheen op Facebook en op dit weblog.
Op de bovenste foto is een oudere man in camouflagekleding omcirkeld in het rood die met andere gevangenen wordt begeleid door een gewapende Russische soldaat met de letter “Z” op zijn uniform. Het gezicht van de gevangengenomen man is gedeeltelijk bedekt met een pet.
De onderste foto toont de Amerikaan Eric Olson, die van juli 2007 tot augustus 2011 aan het hoofd stond van het Amerikaanse Special Operations Command – een onderdeel van de Amerikaanse krijgsmacht. Het is Olsons officiële foto, vastgelegd door het Amerikaanse ministerie van Defensie, ook zichtbaar op zijn Wikipediapagina.
Dezelfde vergelijking verscheen ook in andere talen, zoals in het Duits, Bulgaars en Tsjechisch.
De stad Marioepol, gelegen in het zuidoosten van Oekraïne tussen het (door Rusland bezette) schiereiland de Krim en de pro-Russische separatistische regio’s in het oosten, is het toneel van zware gevechten sinds de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022.
Op 19 mei zei Rusland dat 1730 Oekraïense soldaten zich hadden overgegeven in de belegerde staalfabriek Azovstal in deze stad.
De foto is een maand eerder genomen in Loehansk, niet in Marioepol
Met behulp van een omgekeerde zoekopdracht kon AFP de originele foto vinden. Deze werd voor het eerst gepubliceerd door de Russische website Spoetnik op 14 april 2022, ruim een maand voor de overgave van Oekraïense strijders in Marioepol. Het bijschrift van de foto luidt: “Oekraïense krijgsgevangenen nemen deel aan een evenement ter nagedachtenis aan degenen die in de Volksrepubliek Loehansk zijn omgekomen als gevolg van beschietingen in 2014.”
De foto werd ook gepubliceerd door het Russische persbureau RIA Novosti in een artikel van 14 april met de titel: “‘We zullen niet vergeten, we zullen niet vergeven!’ De nagedachtenis van de slachtoffers van de Oekraïense agressie werd geëerd in de LNR”. In de beschrijving van de foto staat: “Oekraïense krijgsgevangenen van de Nationale Garde werden ook naar het evenement gebracht.” LNR staat voor het Volksrepubliek Loehansk.
De regio Loehansk ligt op bijna 300 kilometer afstand van Marioepol.
Zowel Sputnik als RIA noemen Alexei Maješev als de auteur van de foto. Geen van de bronnen vermeldt Eric Olson of een andere Amerikaanse of buitenlandse strijder.
Eric Olson ontkent de gevangenschap
Eric Thor Olson is een gepensioneerde admiraal van de Amerikaanse marine die heeft gediend als het achtste hoofd van de United States Special Operations Command (USSOCOM). Hij was lid van de speciale eenheid Navy SEALs en nam in 1993 deel aan de slag om Mogadishu. Volgens het Amerikaanse ministerie van Defensie ging Olson in augustus 2011 met pensioen na 38 jaar bij de marine.
Hij is momenteel bestuurslid van het satellietbedrijf Iridium, zit in de adviesraad van de non-profitorganisatie Spirit of America en geeft lezingen over internationale betrekkingen aan Columbia University.
AFP heeft contact opgenomen met Olson via het sociale netwerk LinkedIn. De admiraal bevestigde op 24 mei dat hij niet door Russische troepen was gevangengenomen.
“Ik dacht dat dit al grondig was ontkracht, maar nu je dit bericht ontvangt, weet je zeker dat ik niet door de Russen in Oekraïne ben gearresteerd of dat de ontvangst van de mobiele telefoon in mijn Russische gevangeniscel erg goed is”, schreef hij gekscherend. “Ik bevestig graag dat het eerste waar is.”
“Accepteer dit bericht als voldoende bewijs dat ik niet in Russische hechtenis zit”, voegde hij eraan toe.
Sinds het uitbreken van de oorlog in Oekraïne heeft AFP verschillende onjuiste berichten over het Oekraïense conflict weerlegd. In een eerder artikel toonden we aan dat een Oekraïense commandant onjuist geïdentificeerd werd in misleidende berichten op sociale media. Een volledige lijst van factchecks over Oekraïne is hier te vinden.
