Tijdelijke bouwschutting rond het Binnenhof, geen permanente ‘muur’

Foto’s en video’s op sociale media die sinds januari 2022 circuleren suggereren dat er om veiligheidsredenen een permanente muur wordt gebouwd rond het Binnenhof. De berichten zijn misleidend: het Rijksvastgoedbedrijf, eigenaar van het Binnenhofcomplex, bevestigde tegen AFP dat er een tijdelijke bouwschutting om het gebied komt te staan gedurende de renovatiewerkzaamheden de komende jaren.

“Het is inderdaad waar, er komt hier een gigantische muur zodat we straks gewoon niet meer in de buurt kunnen komen van het gebouw. En dan gaan ze daarachter waarschijnlijk gewoon een slotgracht graven”, zegt een persoon in deze Facebookvideo (ook op Twitter), gepubliceerd op 27 januari 2022 en ruim 230 keer gedeeld.

Andere berichten suggereren op soortgelijke wijze dat er een “muur” rond het gebied wordt gebouwd om mensen op afstand te houden en om politici te verdedigen tegen “volksopstanden”, zoals deze Facebookgebruiker.

Geruchten over het doel van de constructie verspreidden zich ook op andere platforms. De omschrijving van een foto met stalen pilaren in een tweet van 3 februari 2022 luidt: “Waar zijn ze bang voor …”

Deze berichten creëren onterecht verwarring over het doel van deze constructie: het is geen permanente barrière maar een bouwschutting die nodig is voor de renovatiewerkzaamheden aan het Binnenhof de komende jaren – informatie die openbaar is en door het Rijksvastgoedbedrijf tegen AFP is bevestigd.

Tijdelijke bouwschutting

De afbeeldingen in de berichten tonen het Plein voor de ingang van de Tweede Kamer. Het is een van de gebouwen aan het Binnenhof, het acht eeuwen oude complex waar ook de Eerste Kamer, de Raad van State en het Ministerie van Algemene Zaken zijn gevestigd. Door een groeiende lijst aan gebreken – zoals lekkende daken, rottend hout en gebrek aan brandveiligheid – stemde het kabinet in 2015 in met een “sobere renovatie“. Deze renovatievorm houdt in dat het complex niet in gebruik zal blijven tijdens de werkzaamheden; dat zou miljoenen meer hebben gekost en vele jaren langer duren, aldus het Rijksvastgoedbedrijf.

De overheidsinstanties zijn tijdelijk verplaatst naar andere locaties. De Tweede Kamer is nu bijvoorbeeld gehuisvest in het voormalige gebouw van het ministerie van Buitenlandse Zaken. In 2021 zijn de renovatiewerkzaamheden gestart die over ongeveer 5,5 jaar klaar moeten zijn, schrijft het Rijksvastgoedbedrijf.

Veiligheid

Om te verifiëren wat het doel van het hek is, kunnen we online openbare informatie vinden. Op 18 januari 2022, ruim een week voordat de eerste publicaties op Facebook verschenen, publiceerde de website Binnenhof Renovatie (beheerd door het Rijksvastgoedbedrijf) een nieuwsbericht waarin werd uitgelegd dat er bouwschuttingen worden geplaatst “om de bouwwerkzaamheden veilig te kunnen laten verlopen.”

Het bericht licht de procedure toe: “Allereerst worden er gaashekken geplaatst, waarachter werkzaamheden plaatsvinden om de uiteindelijke bouwschuttingen neer te zetten op grote betonnen platen. Als dit is afgerond worden de bouwschuttingen vormgegeven met illustraties en teksten over het Binnenhof.” Het bevat ook een kaart met de “fasen” waarin de hekken worden geplaatst. Het Plein behoort tot de eerste fase.

AFP heeft op 7 en 8 februari 2022 contact opgenomen met het Rijksvastgoedbedrijf. Woordvoerder Loek Houtepen bevestigde dat de zogenaamde ‘muren’ in de berichten op sociale media eigenlijk tijdelijke bouwschuttingen zijn die alleen voor de duur van de renovatie blijven staan.

Aanleg korte gracht gepland, maar niet bij het Plein

Een van de misleidende video’s die op het Plein is opgenomen, beweerde ook dat er een gracht achter het bouwhek zal worden gegraven. Verificatie van openbaar beschikbare documenten toont aan dat deze bewering onnauwkeurig is.

Hoewel er plannen zijn voor een nieuwe gracht die ook als veiligheidsbarrière zal dienen, gaat het om een gracht met een beperkte lengte op een andere locatie – overeenkomend met gebied 4 in de bovenstaande kaart.

Woordvoerder Houtepen verwees naar de zesde voortgangsrapportage over de renovatie van het Binnenhof door de toenmalige staatssecretaris Raymond Knops uit juli 2021.

Door de aanleg van de gracht kan daglicht de aangrenzende kelders in het gebouw bereiken, die vervolgens als werkkamers kunnen worden ingericht. Diverse nieuwsberichten (hier, hier) meldde in mei 2021 dat de gracht – die ongeveer 90 meter lang zal worden – ook dient als een veiligheidsbarrière. Woordvoerder Houtepen erkende dat de gracht “dient als veiligheidselement”.

Op pagina 14 van het voortgangsrapport staat een impressie van deze geplande “Hofgracht” naast de Mauritstoren. In dit ontwerp zijn de tijdelijke bouwschuttingen zichtbaar. In de onderstaande afbeelding vergelijken we deze gracht met de huidige situatie.

Houtepen bevestigde dat deze gracht alleen bij de Mauritstoren zal worden aangelegd en dus niet op het Plein of op andere gebieden rondom het Binnenhof.