In tegenstelling tot valse en misleidende beweringen die op de sociale media circuleren, is de man die onlangs naast de Oekraïense president Volodymyr Zelensky is afgebeeld, zijn lijfwacht en niet zijn geheime stuntman of kloon. Volgens sommige online berichten werd de man “per ongeluk” vastgelegd door tv-camera’s tijdens het recente onaangekondigd bezoek van de Amerikaanse president Joe Biden aan Kiev, waardoor het bestaan van “twee Zelenskys” zou zijn onthuld. Het bestaan van de man is echter geen geheim en andere beelden van hetzelfde moment tonen duidelijke verschillen tussen hem en Zelensky. De andere man heet Maksym Donets en is sinds 2019 publiekelijk gefotografeerd met de Oekraïense president in zijn hoedanigheid van zijn lijfwacht.
“Poolse media namen per ongeluk #Zelevnsky’s dubbelganger op toen ze verslag deden van #Biden’s bezoek aan Kiev”, luidt deze Twitterpost van 25 februari 2023, die sindsdien meer dan 190 keer is gedeeld.
Het valse bericht bevat een video van de Oekraïense president Volodymyr Zelensky die met Joe Biden de trap oploopt in het presidentieel paleis op 20 februari tijdens het verrassingsbezoek van de Amerikaanse president aan Kiev. Andere berichten (hier, hier) tonen de screenshots van de video met soortgelijke beweringen, namelijk dat de man op de achtergrond Zelensky’s stuntman, kloon of dubbelganger is.
Soortgelijke beweringen zijn ook gedeeld in andere talen, zoals Spaans en Engels, en door de Russische pro-Kremlin tv-presentator en propagandist Vladimir Solovyov op zijn Telegram-kanaal.
Screenshot van valse bericht vastgelegd op 3 maart 2023 – AFP
Op het eerste gezicht lijken de twee mannen op de beelden van de Poolse televisiezender inderdaad op elkaar qua lichaamsbouw en kleding. Andere beelden van betere kwaliteit tonen echter duidelijker de verschillen tussen de twee mannen.
De afbeeldingen terugvinden
De beelden gebruikt in de sociale media berichten zijn afkomstig van de Poolse tabloid dagblad Fakt, een van de best verkochte kranten in het land. Hun logo kan worden gespot in de hoek linksonder en rechtsboven. De video werd gefilmd op 20 februari, tijdens het bezoek van de Amerikaanse president Joe Biden aan Kiev, enkele dagen voor de eerste verjaardag van de Russische invasie van Oekraïne op 24 februari 2022, waar hij Zelensky ontmoette.
Tijdens zijn bezoek had Biden een ontmoeting met Zelensky in het presidentiële Mariinsky-paleis, reisde hij naar het Golden-Domed klooster van St. Michael en stopte hij bij de Amerikaanse ambassade in Kiev. De online gedeelde video is van het presidentieel paleis.
Een zoekopdracht op het Youtube-kanaal van Fakt leverde de originele beelden op, waarop de man die op sociale media wordt afgeschilderd als een stuntman of kloon in verschillende beelden op de achtergrond te zien is, bijvoorbeeld hier op 0:21. De exacte sequentie is in veel betere kwaliteit te zien vanaf 0:30.
AFP was ook ter plaatse tijdens het bezoek van Biden. Soortgelijke beelden, gemaakt door onze verslaggever, zijn te zien aan het begin van deze video.
Als we deze beelden van de scène nader bekijken, zien we dat de man die achter Zelensky staat in feite Maksym Donets is, het hoofd van Zelensky’s persoonlijke beveiliging.
De verschillen tussen de twee mannen worden duidelijker als we inzoomen, bijvoorbeeld dat Donets een andere kleur broek en schoenen draagt en andere gelaatstrekken heeft:
Screenshot van het AFP Forum met een close-up van president Volodymyr Zelensky ‘s lijfwacht, Maksym Donets, gemaakt op 28 februari 2023. – AFP
Donets is ook te zien in verschillende scènes (op 0:20, op 0:33, op 0:43) in dit AFP-verslag over het bezoek van Biden – het is duidelijk dat hij dezelfde man is als die op de achtergrond van de foto op de trap.
Donets is ook te zien rechts op de foto hieronder die is genomen buiten de Sint-Michielskathedraal tijdens het bezoek van Biden in Kiev op 20 februari 2023.
De Amerikaanse president Biden wandelt met de Oekraïense president Zelensky naar de St. Michael’s Cathedral tijdens een onaangekondigd bezoek in Kiev op 20 februari 2023. – Evan Vucci / AFP
BBC journalist Shayan Sardarizadeh, die verslag doet van desinformatie en complottheorieën, heeft er in een antwoord aan de Amerikaanse extreem-rechtse online persoonlijkheid en bekende complottheoreticus Stew Peters ook op gewezen dat de man die op de beelden te zien is Donets is, en benadrukt dat hij “absoluut niet op Zelensky lijkt”.
Vaak gefotografeerd sinds 2019
In tegenstelling tot de valse beweringen dat het bestaan van Donets op de een of andere manier een geheim is, werd zijn benoeming in 2019 aangekondigd en door internationale media gemeld. Daarom is zijn aanwezigheid op de beelden van het bezoek van Biden geen “toeval” zoals in de berichten wordt gesuggereerd. Donets is namelijk voortdurend in het openbaar gezien naast Zelensky, vooral in 2022 tijdens veel werkreizen van de Oekraïense president. Op de website van de presidentiële administratie zijn beelden te zien, bijvoorbeeld tijdens een werkreis van de president naar de regio Kharkiv op 29 mei 2022.
Screenshot van de officiële website van de president van Oekraïne vastgesteld op 28 februari 2023 – AFP
Donets was bijvoorbeeld ook aanwezig bij de reis van de president naar de regio’s Mykolaiv en Odessa op 18 juni 2022.
Screenshot van de officiële website van de president van Oekraïne vastgesteld op 28 februari 2023 – AFP
Het hoofd van de veiligheidsdienst van de president werd ook samen met de president gezien tijdens een reis naar de regio Odessa op 29 juli 2022.
Screenshot van de officiële website van de president van Oekraïne gemaakt op 28 februari 2023 – AFP
In november 2022 berichtte Ilta-Sanomat, een van de meest prominente roddelbladen in Finland, ook over verschillende gevallen waarin Donets sinds zijn benoeming in het openbaar met Zelensky is gefotografeerd.
Op meerdere publiekelijk beschikbare foto’s in het verslag stond Donets dichtbij of liep hij naast Zelensky, onder meer tijdens een bezoek aan de bevrijde stad Kherson en aan de bevrijde stad Bucha, dicht bij Kiev, afgelopen april.
President Volodymyr Zelensky loopt op 4 april 2022 door de stad Bucha, net ten noordwesten van de Oekraïense hoofdstad Kiev. Links achter hem is zijn lijfwacht te zien. – Ronaldo SCHEMIDT / AFP
“Donetsk wordt binnenshuis zelden in de buurt van de president gezien, maar zodra Zelensky zich buiten en in gevaarlijker omstandigheden begeeft, volgt het hoofd van de veiligheidsdienst hem zelf op enkele paar passen afstand”, schreef de krant.
Er zijn zelfs fanpagina’s gewijd aan Donets op Instagram en TikTok, de laatste met meer dan 280.000 volgers.
