Tussen eind januari en begin februari was er in Frankrijk een grote mobilisatie van boeren tegen de hervormingen van de Franse regering. Grote konvooien tractoren blokkeerden de toegangswegen tot verschillende Franse steden, waaronder Parijs. Tegen deze achtergrond deelden gebruikers van sociale media een door AI gegenereerde afbeelding van tractoren en grote muren van stro voor de Eiffeltoren, midden in het centrum van Parijs, waarbij ze in het Nederlands beweerden of impliceerden dat het om een echte foto ging. Maar dit is een door AI gegenereerde afbeelding. Dit werd ook door de maker aan AFP bevestigd. De wegblokkades door boeren bleven ook beperkt tot de buitenwijken van Parijs, en kwamen niet tot in het centrum, zoals AFP kon vaststellen.
Sinds midden januari 2024 zijn er in Frankrijk grote mobilisaties geweest van boeren die boos of wanhopig zijn over arbeidsomstandigheden, inkomens, bureaucratie en milieubeleid. Op 29 januari blokkeerden boeren belangrijke snelwegen rond Parijs en dreigden ze de Franse hoofdstad te blokkeren.
Boeren begonnen de blokkades op 2 februari 2024 op te heffen, nadat premier Gabriel Attal meer geld, versoepelde regelgeving en bescherming tegen oneerlijke concurrentie had beloofd.
In deze context begon begin februari een afbeelding te circuleren op Facebook met commentaren in het Nederlands, in het Duits en in het Grieks. De afbeelding toonde tractoren en grote muren van stro in een straat voor de Eiffeltoren in Parijs. “Boeren hebben Parijs veroverd”, schrijft een gebruiker in een post op X van 5 februari 2024. De afbeelding is duizenden keren gedeeld op verschillende sociale media.
Sommige gebruikers die commentaar geven op de publicaties geloven dat het een echte foto is, hoewel anderen aangeven dat het een AI-afbeelding is.
Screenshot van de misleidende berichten, vastgelegd op 6 januari 2024
However, this image was generated by AI and is not real, as its creator confirmed to AFP. What’s more, although farmers blocked certain roads around Paris, they did not reach the center of the French capital.
Een AI-afbeelding gemaakt door een Franse kunstenaar
Met een omgekeerde zoekopdracht vond AFP een post op Instagram van 1 februari 2024 met dezelfde afbeelding. De afbeelding van de Eiffeltoren werd later uit de post verwijderd, maar is hier nog steeds zichtbaar dankzij een archiveringsprogramma. Het werd gepubliceerd op een account genaamd “ifonly.ai” met het bijschrift: “Kon Parijs maar de echo’s van ons platteland horen”. Dit is het eerste beschikbare exemplaar van deze afbeelding dat AFP kon vinden.
De Instagram-post bevat verschillende andere AI-afbeeldingen van Parijse monumenten, bijvoorbeeld het Louvre omringd door stro. Een van deze beelden toont ook de trappen die naar de Sacré Coeur leiden, bedekt met gras en omringd door koeien.
Het account is van de Franse AI-kunstenaar Vincent Smadja. Hij omschrijft zichzelf als AI-art director.
In het bijschrift bij de publicatie schreef de auteur in het Engels: “Disclaimer: Deze serie is gegenereerd door AI op Midjourney. Om ‘Fake news’ gerelateerd aan bovenstaande foto’s te voorkomen, gelieve bij het delen aan te geven dat dit geen echte maar door AI gegenereerde beelden zijn”.
In een post op Linkedin plaatste hij dezelfde foto op 1 februari 2024, waarbij hij in het Frans schreef: “Terwijl snelwegen tractorcircuits zijn geworden, stelde ik me voor hoe Parijs eruit zou zien als boeren door de poorten van Parijs zouden rijden”.
In een bericht aan AFP op Instagram op 5 februari 2024, bevestigde Vincent Smadja dat het inderdaad een van zijn creaties was.
“Ik kan bevestigen dat ik de auteur ben van deze AI-gegenereerde creatie op Midjourney”, schreef hij. Later op 5 februari liet hij aan AFP weten dat hij die specifieke afbeelding uit zijn Instagram-post had verwijderd.
Midjourney is toegankelijk via een berichtenplatform genaamd Discord. De maker van de afbeelding stuurde AFP een Discord-screenshot waarop de afbeelding te zien is die met Midjourney is gemaakt. De kunstenaar wilde de prompt voor het AI-beeld niet delen, omdat hij niet de gewoonte heeft deze te onthullen:
Screenshot van Discord, verzonden door het ifonly.ai-account op 5 februari 2024
Tijdens de mobilisatie bereikten de boeren het centrum van Parijs niet. De Franse minister van Binnenlandse Zaken had de politie en gendarmes instructies gegeven om wegblokkades en acties van boeren op de wegen toe te staan, zolang de tractoren niet de grote steden van Frankrijk binnenreden of Rungis blokkeerden, de belangrijkste groothandelsmarkt van Parijs in de zuidelijke buitenwijken van de Franse hoofdstad.
Ongeveer 80 mensen werden door de Franse politie op 31 januari gearresteerd nadat demonstranten hadden ingebroken in een pakhuis op de markt van Rungis en schade hadden aangericht. Rungis ligt op 18 km van de Eiffeltoren. Ze werden de volgende dag vrijgelaten. Het politieonderzoek naar het incident loopt nog.
AFP kon geen berichten of verwijzingen vinden over boeren die in het centrum van Parijs aankwamen. De meeste geblokkeerde wegen lagen rond de Franse hoofdstad. De situatie op 1 februari 2024, is op de volgende kaart van AFP te zien:
Het is niet de eerste keer dat AFP onjuiste informatie verifieert over de boerenprotesten in heel Europa. Deze video waarin zogenaamd tanks te zien zijn die de boeren in Duitsland gaan steunen, of deze beelden waarin zogenaamd in Frankrijk een noodtoestand werd uitgeroepen vanwege de huidige boerenprotesten, zijn daar twee voorbeelden van uit de Duitse AFPFactcheckwebpagina.
