Het Amerikaanse farmaceutische bedrijf Pfizer heeft opnieuw bevestigd dat zijn anti-Covid vaccins niet bestaan uit grafeenoxide nadat gebruikers deze bewering sinds medio maart 2023 duizenden keren in verschillende talen hebben gedeeld, samen met een screenshot van een vermeend bedrijfsrapport. Het rapport, samengesteld in 2020, toont eigenlijk de methodologie die gebruikt wordt om een eiwit te bestuderen, en heeft niets te maken met de samenstelling van het vaccin, legden deskundigen uit aan AFP. De samenstelling van het vaccin is openbaar, en een woordvoerder van het farmaceutische bedrijf bevestigde dat grafeenoxide niet wordt gebruikt bij de productie van zijn vaccins.
“Geen complottheorie meer: grafeenoxide in Pfizer-vaccins”, luidt een bericht op Twitter dat meer dan 17 duizend keer is bekeken en verwijst naar een artikel van de website NineForNews. Een ander Nederlands artikel met dezelfde bewering werd ook gepubliceerd door Frontnieuws, het artikel verwijst ook naar de Zwitsers-Duitse site Uncutnews als bron. Het is niet de eerste keer dat AFP valse beweringen van alle drie de websites verifieert, zoals hier, hier en hier.
Deze websites publiceerden soortgelijke artikelen met een document met een Pfizer-logo dat zogenaamd bewijst dat de anti-covid vaccins van het farmaceutische bedrijf grafeenoxide bevatten. Samen werden deze artikelen meer dan 600 keer gedeeld op Facebook.
Vergelijkbare inhoud doet ook de ronde in andere talen zoals Engels en Duits en is door AFP geverifieerd in het Spaans.
Verschillende mensen hebben aan ook AFP Fact Check Nederland hun twijfels gedeeld over de vraag of de Pfizer anti-covidale vaccins grafeenoxide bevatten.
Desinformatie doet opnieuw de ronde
Grafeen en zijn derivaat, grafeenoxide, zijn op koolstof gebaseerde nanomaterialen die sinds april 2021 het onderwerp zijn van verschillende complottheorieën.
Grafeen is een nanomateriaal dat onder meer antibacteriële en antivirale eigenschappen heeft. Het is flexibel, licht, sterk, geleidt elektriciteit en zou het dunste materiaal ter wereld zijn – wat het aantrekkelijk maakt voor innovatie. De component werd voor het eerst geïsoleerd in 2004, de poging om enkel laagje uit grafiet los te krijgen is toen gelukt.
Een onderzoeksinitiatief dat inzicht kan geven in de eigenschappen van grafeen is het Graphene Flagship , dat gefinancierd wordt door de Europese Commissie en “bijna 170 academische en industriële partners uit 22 landen samenbrengt.”
Ze werden er onder meer van beschuldigd verantwoordelijk te zijn voor het “magnetiseren” van mensen en hen te “controleren” of te doden, maar dit is onjuist zoals in een van onze Fact Checks wordt uitgelegd. Het is niet de eerste keer dat AFP Fact Check valse beweringen over grafeen verifieerd, ook in verschillende talen zoals hier en hier.
Een verkeerd geïnterpreteerd document
Een document (gearchiveerde link hier) toegeschreven aan het farmaceutisch bedrijf en gedateerd 27 december 2020 werd in februari 2023 geüpload op de site van een niet-gouvernementele organisatie genaamd Public Health and Medical Professionals for Transparency (PHMPT) met de Engelse titel “Structural and biophysical characterization of SARS-CoV-2 spike glycoprotein (P2 S) as a vaccine antigen” (“Structurele en biofysische karakterisering van SARS-CoV-2 spike glycoproteïne (P2 S) als vaccinantigeen”). Volgens de gebruikers bewijst het document dat de coronavirusvaccins van Pfizer grafeenoxide bevatten.
De documenten van Pfizer over de anti-Covid vaccins worden vrijgegeven door de Food and Drug Administration (FDA), het Amerikaanse medicijnagentschap. 626 documenten zijn te vinden op de PHMPT site op 3 april 2023.
Om de documenten vrij te kunnen geven, beroept de NGO zich op de “Freedom of Information Act“, die Amerikaanse federale agentschappen verplicht hun documenten over te dragen aan iedereen die daarom vraagt. Aanvankelijk had de FDA – die haar verplichting om deze documentatie openbaar te maken niet heeft betwist – voorgesteld om ze per 500 bladzijden per maand te publiceren, waarbij ze uitlegde dat ze tijd nodig had voor deze grootschalige operatie, maar dat zou hebben betekend dat alle documenten samen pas in 75 jaar openbaar zouden zijn gemaakt. Maar de PHMPT-groep vroeg om een veel sneller tempo en een rechter in Texas bepaalde begin januari 2022 dat de FDA “meer dan 12.000 pagina’s” van deze documenten vóór 31 januari 2022 moest gepubliceerd hebben, en vervolgens “55.000 pagina’s elke 30 dagen”, vanaf 1 maart.
AFP Fact Check vroeg naar de beweringen die op social media de ronde doen aan een woordvoerder van Pfizer op 22 maart 2023, die via e-mail volhield dat “grafeenoxide niet wordt gebruikt bij de productie van het Pfizer-BioNTech COVID-19 vaccin”, waarbij hij op de “volledige lijst” wees van ingrediënten die het vaccin bevat.
Informatie over de samenstelling van de vaccins die Pfizer produceert wordt ook gepubliceerd op de hun website.
Het farmaceutische bedrijf bevestigde noch ontkende tegenover AFP de authenticiteit van het document: “We kunnen geen enkel document dat online of op sociale netwerken verschijnt verifiëren of authenticeren”.
Als argument wijzen de valse beweringen op de aanwezigheid van de term “grafeenoxide” op pagina 7 van de tekst, in de paragraaf na de ondertitel “Cryo-EM of P2 S”. Daar staat in het Engels: “For TwinStrep-tagged P2 S, 4 μL purified protein at 0.5 mg/mL were applied to gold Quantifoil R1.2/1.3 300 mesh grids fresh overlaid with graphene oxide (Voor TwinStrep-gemerkte P2 S werden 4 μl gezuiverd eiwit bij 0,5 mg/mL aangebracht op gouden Quantifoil R1.2/1.3 300 mesh roosters vers bedekt met grafeenoxide)”.
Deskundigen verklaarden echter aan AFP Fact Check dat dit geen verband houdt met de bestanddelen van het vaccin, maar met een techniek om het SARS-CoV-2-virus te bestuderen.
Hoogleraar vaccinontwikkeling aan de universiteit van Leiden, Gideon Kersten vertelde AFP in een e-mail op 31 maart 2023 dat “er geen grafeenoxide in de vaccins (of welk vaccin dan ook naar mijn weten) zit”.
De Uruguayaanse arts gespecialiseerd in biologische wetenschappen en viroloog Santiago Mirazo vertelde AFP dat wat dit specifieke deel van het document beschrijft een methodologie is die veel gebruikt wordt in biologie, biofysica en biochemie, en cryo-elektronenmicroscopie wordt genoemd. In dit geval werd het toegepast om de structuur te bepalen van het S-eiwit, ook spike eiwit genoemd, dat SARS-CoV-2 in staat stelt zich aan een gastheercel te hechten en deze binnen te dringen.
“Er worden zeer kleine grafeenoxide-roosters gebruikt waar het eiwit wordt geplaatst en vervolgens wordt elektromicroscopie uitgevoerd. Er is aangetoond dat dit materiaal het vermogen verbetert om de structuur van de Spike eiwit te bepalen, maar ook elk soort eiwit,” voegde Mirazo eraan toe.
De deskundige wees erop dat de fase van eiwitkarakterisering in het laboratorium “ver verwijderd is van de productie van de boodschapper, die uiteraard geen gebruik maakt van dit grafeenoxiderooster. Het bevat geen grafeenoxide, maar vaccins zouden ook uit deze test zelfs door versleping of kruisbesmetting geen grafeenoxide kunnen bevatten. Met andere woorden, het zijn absoluut onafhankelijke dingen”.
Nicolás Torres, van het laboratorium voor immunopathologie van IBYME-CONICET in Argentinië, was het daarmee eens, en merkte in een interview op 21 maart op dat naast grafeenoxide ook gouddeeltjes of andere verbindingen worden gebruikt, “maar dat maakt deel uit van de techniek en heeft niets te maken met de samenstelling van het vaccin”.
Het Europees Geneesmiddelenbureau, EMA, die in Nederland gevestigd is, kon AFP geen commentaar geven op het document zelf. Maar EMA “heeft uit zijn evaluaties en uit lopende tests geen geloofwaardig bewijs gevonden dat een COVID-19 vaccin besmet is met grafeenoxide, dat geen erkend hulpstof in geneesmiddelen is”, zei woordvoerder Alessandro Faia in een e-mail op 29 maart 2023.
“De kwaliteit, inclusief de samenstelling, van de toegelaten vaccins is op bevredigende wijze vastgesteld en wordt voortdurend en zorgvuldig gecontroleerd volgens de EU-wetgeving”, liet hij weten.
Faia voegde daaraan toe dat “elke partij van het vaccins wordt onderworpen aan een onafhankelijke controle door een officieel laboratorium voor geneesmiddelencontrole van een EU-lidstaat”.
Spike-eiwit
Het verslag van het virus “is een werk uit 2020, dat de eerste stadia van de productie van het vaccin laat zien en dit is precies het beginstadium van die ontwikkeling”, zei Mirazo. Het toont aan dat het spike-eiwit “correct is in zijn structuur en functie”, zei hij. Dit werd bevestigd door Pr Kersten.
Behalve dat de S eiwit SARS-CoV-2 in staat stelt een cel binnen te dringen en de infectie te initiëren, geeft het het coronavirus ook zijn “kroon”-vorm door alle puntjes die erop verschijnen.
In Nederland zijn acht soorten vaccins toegelaten om Covid-19 te bestrijden. Twee daarvan zijn mRNA-vaccins: het Moderna Spikevax-vaccin en het Cominarty-vaccin, ontwikkeld door BioNTech en Pfizer. Die twee bevatten een instructie die ervoor zorgt dat het lichaam spike-eiwitten aanmaakt die later door het lichaam worden herkend, zodat het immuunsysteem snel in actie kan komen.
Het eiwit is essentieel voor de werking van messenger RNA (mRNA)-vaccins tegen covid-19. Deze bevatten niet het eiwit zelf, maar een genetische “gebruiksaanwijzing” zodat het door ons lichaam kan worden aangemaakt.
De videoanimatie hieronder laat zien hoe deze vaccins werken:
