Sneeuwval in Saoedi-Arabië is niet ongewoon. Maar volgens berichten die onlangs op sociale media circuleerden, werd in februari 2023 voor “het eerst in bijna 100 jaar” sneeuw in de regio waargenomen. Als bewijs worden in de berichten videobeelden gedeeld van kamelen in een besneeuwde woestijn, waarbij de gebruikers suggereren dat dergelijke weersomstandigheden de wetenschappelijke bevindingen over de opwarming van de aarde ondermijnen. De bewering is echter niet waar: de video werd in 2021 gefilmd in de buurt van de stad Tabuk in het noordwesten van Saoedi-Arabië. Hoewel sneeuw misschien een zeldzaam verschijnsel is in de woestijn, is het niet helemaal ongehoord, volgens de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) die volhoudt dat plotselinge koude periodes niet in tegenspraak zijn met de wetenschappelijke consensus over de opwarming van de aarde.
“Voor het eerst in 100 jaar sneeuw In Saoedi Arabia” – schreef een Facebook-gebruiker op 25 februari 2023, waarbij hij een korte video plaatste waarop kamelen bedekt met sneeuw in de woestijn te zien zijn.
Een Nederlandse Telegram-gebruiker deelde dezelfde video die meer dan 7000 keer werd bekeken.
De video over kamelen in de sneeuw in Saoedi-Arabië werd op 26 februari ook gedeeld op een Nederlands Twitter-account dat het bericht had overgenomen van een Frans account dat duizenden keren werd bekeken en geretweet.
Gebruikers gaven ironisch commentaar: “Denken ze nu echt dat we het spelletje nog steeds.niet door hebben….global warming……tuurlijk……niet!!!” Ze stelden de wetenschappelijke consensus over de opwarming van de aarde ter discussie en suggereerden dat sneeuw in een regio die gepaard gaat met zeer hoge temperaturen de wetenschappelijke consensus over de opwarming van de aarde tegensprak.
De video werd echter niet opgenomen in 2023. De beelden werden in 2021 gepubliceerd door verschillende media die sneeuw toonden in het noorden van Saoedi-Arabië, in de buurt van de stad Tabuk. Bovendien, in tegenstelling tot de beweringen in de berichten, is dit niet de eerste keer dat er sneeuw is geregistreerd in Saoedi-Arabië in de afgelopen 100 jaar, zoals bevestigd door de World Meteorological Organization (WMO) aan AFP, en zoals ook te zien is op veel gearchiveerde foto’s.
Gefilmd in 2021
Via een omgekeerde zoekopdracht met de Google Lens tool vonden we dezelfde afbeelding uit de film in verschillende artikelen die al in februari 2021 werden gepubliceerd, waaronder Arab News en Gulf Today op 19 februari 2021.
Volgens de artikelen vond de sneeuwval plaats in het noordwesten van het land, bij de stad Tabuk, in de gelijknamige regio.
De video werd op grote schaal verspreid op sociale media, waarbij klimaatsceptici de video gebruikten om de opwarming van de aarde te ondermijnen.
Sneeuw is niet “ongewoon” in Saoedi-Arabië
Toch zijn dergelijke weersomstandigheden niet ongewoon in sommige regio’s van Saoedi-Arabië, vooral in het bergachtige gebied bij de grens met Jordanië.
In 2021 verklaarde een woordvoerder van de Saoedi-Arabische ambassade in de Verenigde Staten, Fahad Nazer, in een tweet op 18 februari dat sneeuw “niet ongewoon is voor deze regio”.
“In tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, zijn niet alle delen van het koninkrijk [van Saoedi-Arabië] het hele jaar door heet,” schreef hij.
In een e-mail aan AFP van 27 februari 2023 zei ook de Wereld Meteorologische Organisatie (WMO) dat dergelijke weersomstandigheden in het verleden zijn voorgekomen. “Saoedi-Arabië heeft in het verleden, vóór 2021, sneeuwepisodes gehad”, verklaarde Omar Baddour, een vertegenwoordiger van de organisatie.
“In de winter breidt de binnendringing van koude lucht uit de poolgebieden zich ook uit naar het Midden-Oosten, zoals in Libanon, Syrië, Jordanië en verder,” zei de meteoroloog. “Af en toe, hoewel zelden, kan het verder zuidwaarts trekken naar Saoedi-Arabië. Als er voldoende vocht in de lucht zit en de temperatuur dichtbij of onder het vriespunt daalt, kan dit leiden tot sneeuw, zelfs in een woestijngebied,” schreef hij.
De afgelopen jaren is in vele artikelen in de internationale pers melding gemaakt van sneeuw in dit woestijngebied in het noordwesten van Saoedi-Arabië tijdens de winters van 2013-2014, 2016-2017 en zelfs recentelijk in 2022. AFP heeft vorig jaar foto’s van de sneeuwval gepubliceerd (hieronder).
Het reisbureau van Saoedi-Arabië zei ook dat sneeuw niet helemaal “ongehoord” is in het land, en promoot op zijn website zelfs winteractiviteiten als sleeën in het noorden van Saoedi-Arabië.
“Gezien het feit dat sneeuw in het Koninkrijk van Saoedi-Arabië ongewoon is, lijkt sleeën een nog grotere winterattractie te zijn,” luidt de website, terwijl het bureau erop wijst dat “sneeuwval niet zo frequent is als in andere landen in de wereld.”
Opwarming van de aarde: verwar het weer niet met het klimaat
De regio Tabuk heeft begin 2023 wel een sneeuwepisode meegemaakt, volgens een artikel van Saoedi Arab News van 10 januari.
Deze plotse koudegolven zijn echter niet in tegenspraak met de opwarming van de aarde in deze regio en dit land. De jaarlijkse temperaturen in Saoedi-Arabië, en ook in de regio Tabuk, stijgen gestaag sinds het begin van de 20e eeuw, volgens gegevens van het Climate Change Portal van de Wereldbank (zie hieronder).
“Over het algemeen zijn [deze sneeuwen] niet in tegenspraak met wat we verwachten van de klimaatverandering,” zei Omar Baddour. “Wereldwijd komen extreme lage temperaturen minder vaak voor, maar ze worden nog steeds geregistreerd en dat zal zo blijven.”
De meteoroloog wees er ook op dat een grotere verdamping in verband met de opwarming van de oceaan kan leiden tot “meer vochtigheid in de atmosfeer”, wat uiteindelijk sneeuw kan “bevoordelen”.
Daarom mag weer niet worden verward met klimaat: klimaat is het geheel van weersverschijnselen die zich in een bepaald gebied gedurende een lange periode voordoen, terwijl weer de atmosferische omstandigheden op zeer korte termijn beschrijft. Het verschil wordt uitgelegd door de bekende weerman Frank Deboosere op zijn website.
Op wereldschaal kondigde de Wereld Meteorologische Organisatie op 12 januari 2023 aan dat de afgelopen acht jaar “de warmste periode in de geschiedenis van de wereld” was. Deze waarnemingen komen overeen met de voorspellingen van het International Panel on Climate Change (IPCC), dat sinds zijn oprichting in 1988 waarschuwt voor een pre-industriële opwarming van de aarde.
Beweringen die de catastrofale gevolgen van de opwarming van de aarde of de menselijke factoren achter de stijgende temperaturen bagatelliseren, zijn een frequente bron van verkeerde informatie op sociale media. AFP Factcheck heeft beweringen over deze onderwerpen geverifieerd zoals hier en hier.