Sinds de aardbevingen toesloegen, waarbij tienduizenden mensen om het leven kwamen en delen van grote steden in Turkije en het door oorlog geteisterde Syrië werden verwoest, staan sociale media bol van desinformatie, vaak in de vorm van verkeerd toegeschreven beelden.
Wetenschap
Op Facebook en Twitter circuleren wereldwijd berichten waarin ten onrechte wordt beweerd dat de Amerikaanse National Institutes of Health (NIH) haar pagina heeft gewijzigd om het antiparasitaire geneesmiddel ivermectine aan te bevelen voor Covid-19. Een woordvoerder van de NIH vertelde AFP op 6 september dat het agentschap “het gebruik van ivermectine afraadt” voor Covid-19. Een onderzoek van de archieven van de NIH-website laat zien dat het agentschap zijn standpunt over het medicijn niet recentelijk heeft gewijzigd — de laatste update van 29 april 2022 beveelt ivermectine niet aan als behandeling voor het coronavirus.
“Dan hebben ze bewust de Nederlandse burger voorgelogen. Een prik van 12% is zo goed als geen bescherming”, luidt een tweetvan 5 mei 2022, meer dan 1600 keer geretweet. Samen met andere berichten op sociale media zoals op Facebooken weblogsverwijzen de publicaties naar de zogenaamde “Pfizer papers”.
“Arts slaat alarm: de komende maanden krijgen miljoenen mensen aids door de coronaprik”, luidt de kop van deze blogpost door NineForNews, gepubliceerd op 24 maart 2022 en 380 keer gedeeld op Facebook.
18 feb: Reiner Fuellmich en zijn “tribunaal”: een samenraapsel van desinformatie en complottheorieën
“Er is geen pandemie”, zegt de Duitse advocaat Reiner Fuellmich in een toespraak van bijna 20 minuten voor het “Volkstribunaal van de publieke opinie”. Fragmenten van verschillende lengtes van deze toespraak zijn sinds 6 februari 2022 meer dan 2000 keer gedeeld op sociale media in Nederlandstalige berichten (hier, hier) en maken deel uit van een langere video van anderhalf uur die door sommigen het “eerste COVID-tribunaal” genoemd wordt.
Een afbeelding die zogenaamd een artikel in Trouw laat zien en honderden keren is gedeeld, geeft aan dat vaccinatie de vermoedelijke oorzaak was van hoge oversterfte in Nederland. Maar de afbeelding is gemanipuleerd volgens de krant. In werkelijkheid vermeldt de oorspronkelijke kop op de website van Trouw het tegenovergestelde: “Trage vaccinatie vermoedelijke oorzaak van hoge oversterfte in Nederland”, verwijzend naar de relatief late start van de boostercampagne tegen het coronavirus in ons land. De oorzaak van deze oversterfte wordt op dit moment nog onderzocht door het CBS en het RIVM.
Berichten op sociale media die in twee dagen honderden keren zijn gedeeld, beweren dat de directeur-generaal van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) zei dat boostervaccins worden gebruikt om kinderen te doden. Dit is echter niet wat de directeur-generaal bedoelde: de WHO vertelde aan AFP dat hij struikelde over de eerste lettergreep van het Engelse woord “children”. De organisatie verklaarde dat de baten-risicobeoordelingen duidelijk de voordelen ondersteunen van vaccinatie van alle leeftijdsgroepen, inclusief kinderen en adolescenten.
In een video die sinds half december tienduizenden keren op Facebook is gedeeld, doet de Amerikaanse onderzoeker Robert Malone een reeks beweringen over de vermeende schadelijkheid bij kinderen van mRNA-vaccins tegen COVID-19. Maar volgens deskundigen zijn de beweringen inaccuraat. Een arts van een vooraanstaand kinderziekenhuis in de Verenigde Staten noemt de video “gevaarlijk en flagrant onjuist”.
Honderden Facebookgebruikers hebben een verhaal gedeeld van een anonieme “apotheker” waarin coronavaccins worden gepresenteerd als de eerste vaccins in de geschiedenis die niet volledig beschermen tegen infectie en overdracht. Meerdere internationale experts vertelden tegen AFP dat deze vergelijking zeer misleidend is. Het belangrijkste doel van vaccins is bescherming tegen ernstige ziekte en overlijden. De effectiviteit bij het beperken van ziekte en circulatie onder de bevolking kan per vaccin verschillen.